Sosyal Proje Geliştirme

PROJE ÖDEVİ    

FIRAT BABAYİĞİT-1006080027

İDRİS ATICI-1006080001

ÇOCUKLARDA ÇALMA DAVRANIŞI

Pedegoglarca, okul öncesi dönemde görülen izinsiz eşya alma bir uyum ve davranış bozukluğu olarak kabul edilmez. Zira 3-6 yaşları arasında çocuklar, ‘ben merkezci’ bir kişiliğe sahip oldukları için, gittikleri evlerde veya kreşte arkadaşlarında gördükleri oyuncak ya da benzeri şeyleri almakta sakınca görmezler. Bu yaşlarda çocuklar kendilerini dünyanın merkezinde görürler. Herkes ve her şey onlara hizmet etmek ve isteklerini karşılamak için vardır. ‘Mülkiyet’ duygusu tam olarak gelişmediği için, çocuklar, başka birine ait eşyayı izinsiz olarak almanın kötü bir davranış olduğunu anlamakta güçlük çekerler. Bu nedenle, ‘çalma’ davranışının bir uyum ve davranış bozukluğu olarak ele alınabilmesi için çocuğun ilkokul çağına gelmiş olması gerekir. Çocuklarda bir uyum ve davranış bozukluğu olarak ortaya çıkan ve gerekli müdahaleler yapılmadığı takdirde ilerleyen yaşlarda da görülen bu duruma psikolojide “kleptomani” (çalmaktan haz alma ve heyecan duyma) olarak isimlendirilir. Kleptomaniye kaynak teşkil edecek tutumları şu şekilde sıralayıp özetleyebiliriz:

Anne babadan kaynaklanabilecek sebepler: Aşırı disiplinli ya da aşırı serbest olmak çocukları bu tarz yanlış hareketlere yöneltebilir. Diğer çocuklarla sürekli kıyaslanan çocuk ve aile içerisinde paradan çok bahsediliyor olması da yine çocuğu maddi isteklere itecektir. Çocuğu hakkında fikir sahibi olmamak, onun günlük hayatında olup bitenlerden haberdar olmamak, çocuğun yaşadığı çaresizliklerin de göz ardı edilmesine sebep olabilir. Ev içindeki huzursuzluk, gerginlik, fiziksel şiddet gibi anne baba arasında olan ancak tüm aile sistemini etkileyen olaylar ve çocuğa uzak bir aile yapısı bu davranışa yol açabilir. Kardeşler arası kıyaslama yapmak, çocuğu çok eleştirmek, kırıcı sözler söylemek, hiçbir olumlu geri bildirim vermemek de çocuğun kendini ortaya koyması için başka yollar aramasına neden olabilir.

Öz güven eksikliği: çocuk kendisini yetersiz hissederse kendisini tamamlamak için çalma ihtiyacı hissedecektir. Okulda çok para harcayan ve istediği her şeye kolay sahip olan arkadaşının; çocuk üzerinde bıraktığı olumsuz etki güven eksikliğine neden olabilir. Kendisini olandan daha başka gösterebilmek ve eksilen gururunu onarmak adına çalma eğilimi gösterebilir.

Sevgi ve ilgiden kaynaklanan eksiklikler sonucu: ailede geçimsizliğin hakim olduğu evlerdeki çocuklarda; psikolojik açıdan boşluğa düşerek çalma eğilimi gösterebilmektedirler. Evden alamadığı sevgiyi doyumu çocuk dış dünyada başkalarına ait olanı çalarken alabileceği ihtimalini düşünür. Bu durumda çocuk hırsızlığa eğilim gösterir ve bir süre sonra bu durumdan keyif almaya bile başlayabilir.

Arayış içinde olan çocuk: aradığı hiçbir şeyi bulamamış olduğunu düşünen çocuk çalmaya eğilim gösterebilir. Yine bunu altında yatan sebep ilgi ve sevgi eksikliğidir.

Rol- model olan aileler: çok acı ama bir gerçek de ailenin bunu yapıyor olması da çocuğa model olmaktadır. Aile ortamında yapılan hırsızlık muhabbetleri bu konulardaki övgüler çocuğu yüreklendirerek çalmanın erdem olduğunu düşünmeye sürükleyerek çalma eğilimine zemin hazırlayacaktır.

Çocuğun temel ihtiyaçlarının karşılanmaması: Çocuğa, yeterli harçlık verilmemesi ve gerekli araç-gerecin alınmaması.

Çocukta mülkiyet fikrinin geliştirilmemesi:  Aile çevresinin, çocuğa kendine ait mal ve eşyanın sahibi olma kavramı ve mülkiyetle ilgili haklara saygı göstermesi konusunda gerekli kavram ve alışkanlıkların kazandırmaması.

İntikam alma: İntikam hissi duyulan kişiye, bir şey yapamayacak güç ve durumda olan kimsenin, onu sahip olduğu ve çok sevdiği bir şeyden mahrum etmesi. Başarılı bir çocukla kıyaslanan bir çocuğun, ondan intikam almak için eşyalarını alması gibi.

Kabul görme: Akranlarının ya da oyun arkadaşlarının sevgisini ve takdirini kazanma amacına yönelik olarak onlara, başkalarının bir şeylerini ikram etme. Okullarda başkalarının kalem, defter gibi eşyalarını alan çocuklar başkalarına kendisininmiş gibi verirler. Amaç sahip olmak değil arkadaşlarına yaranmaktır.

 Aşağılık duygusu: Bazı alanlardaki noksanlıklarını telafi etmeye yönelik olarak başarılı bir iş yapabildiğini gösterme.

Heyecan ve haz duyma:  Menfaat sağlamaya yönelik değildir. Ruhsal rahatsızlığın etkisiyle yapılır, tamamen heyecan ve haz duymaya yöneliktir.

Özdeşleşme: Özel bir grubun(çete gibi) sevgisini kazanma ve o grubun saygıdeğer bir üyesi olma. Grubun mutluluğu için üyeliğini devam ettirmek için, çete tarafından verilen hırsızlık görevini yerine getirme gibi.

Depresyon: Yeni bir kardeşin doğumuyla pabucunun dama atıldığını sanan çocuk, kısa süre için annenin çantasından para aşırarak, kendisini yüzüstü bırakan annesinden öç aldığını düşünür. Sevilmeyi ya da ana-babasının sevgisini yitirdiğini sanan çocuk, çeşitli yollardan bu sevgiyi geri getirmeye çalışır.

Doyumsuzluk:  İstekleri sürekli karşılanmış çocuk durmadan almaya alışmış olabilir ve çocuğun istekleri kısıtlanmadığı için sürekli almakta sakınca görmez.

ÇALMA DAVRANIŞI NASIL ÖNLENİR ?

1) Çocukta mülkiyet fikri geliştirilmelidir. Çocuğun küçük yaşlarda bir şeye sahip olma eğilimi ona ait oyuncaklar ve eşyalar temin edilerek doyurulmalı ve onun müsaadesi olmadan hiç bir şeyi başkalarına verilmemelidir.

2) Çocukların asgari ihtiyaçlarının zamanında ve yeterince temin edilmelidir. Çocuğa ihtiyaçlarını karşılayabilecek belirli bir harçlık mutlaka verilmelidir. Çocuk ihtiyacı olduğunda tekrar harçlık alabileceğini bilmelidir.

3) Çocuk başkasına ait bir eşyayı almışsa onu sahibine iade etmesi sağlanılmalıdır. Çocuk bu suretle suçlanmamış ama davranışı da onaylanmamış olacaktır. Çocuğa dürüstlük ve başkalarının mülküne önem verme öğretilmelidir.

4) Anne-baba çocuğa örnek olmalı, başkalarının haklarına saygılı bireyler olarak, çocuklarına iyi örnekler sunmalıdırlar. Başkasına ait eşyalar alınmamalı, bulunmuş eşyalar geri götürülmeli, diğer insanlar kandırılmamalıdır. Otelden havlu alan baba örneği.

5) Çocuğa ihtiyacı olduğunda, kendisine ait olmayan bir eşyayı nasıl ödünç alabileceği ve bunu nasıl geri vereceği öğretilmelidir.

6) Özellikle yatılı okullarda çocukların kendilerine ait eşyaları muhafaza edecekleri dolaplar sağlanılmalıdır.

7) Anne ve babanın davranışları, dengeli ve tutarlı olmalı, aşırı sevgi ya da katı bir otorite üzerine kurulmamalıdır. Eğer evde çocuk yakın ilişkiden yoksunsa, yeterli zaman ayrılmıyorsa, aile bireyleri arasındaki ilişki güçlendirilmelidir.

8) Çocuğun her istediği şeyi anında yapmak yerine kendi isteklerini erteleyebilmesini ve kontrol etmesini öğreterek ona destek olunmalıdır.

9) Okul ortamında arkadaşlık kurabilmeye yönelik çalmalar karşısında öğretmen çocuğa sosyal kabulün farklı yollarla da sağlanabileceği konusunda destek olmalıdır.

ÇOCUK EĞER BİR ŞEY ÇALARSA: 

İlk öğrendiğiniz anda bile sakin kalmaya çalışın. Sizin tavrınız çocuğunuzun bir sonraki davranışında belirleyici olacaktır. Aşırı tepki vermemekle birlikte ebeveynler bu konunun önemli olduğunu ve aile içinde değerlendirileceğini belirtmeliler. Hiçbir şey olmamış gibi davranmak veya bunu diğer ebeveynden saklamak doğru bir yaklaşım değildir. Çocuğun çaldığı varlığı yerine koyması, geri vermesi, yerine yenisi alması, parasını ödemesi gibi düzeltmeler, çocuğun çalma davranışı ile ilgili olarak sonuç yaşamasını sağlayacaktır. Çocuğa davranışının sonucunu yaşatın. Bu ağır bir ceza veya sinirli bir anne baba tutumu olmamalı. Çocuk davranışının sonunda olandan kendi sorumlu olmalı. Çocuk anlayabileceği bir yaştaysa “çalma” kelimesi kullanılmalı ve bunun “ödünç”almaktan farklı bir durum olduğu açıklanmalı. Çocuğunuzun bir şey çaldığından eminseniz ama o bunu reddediyorsa, kendini korumaya çalışıyor ve başına ne geleceğinden emin olmak istiyordur. Bu nedenle anne baba, çocuğun dürüst olduğu zamanlara dair olumlu geri bildirim vermeli, eğer böyle bir durum varsa bunu hep birlikte çözüme kavuşturacaklarının garantisini vermelilerdir. Çocuk için“hırsız” ve “yalancı” yaftalarını yapıştırmadan, çocuğu suçlamadan altında yatan sebepleri anlamaya çalışmalıdır. Hayal kırıklığına uğradıklarından bahsedebilir ancak asla sevgilerini geri çekmekle tehdit etmemeli ve bu durumun çocuğu kötü bir insan yapmadığı vurgulanmalıdır.

Sonuç olarak okul öncesi çocuklarda çalma davranışı görürseniz; öncelikle sakin olunmalı, sert tepki gösterilmemeli. Çocuğun bu davranışını incelerken; anne baba tutumlarında onu rahatsız ve mutsuz eden bir duygunun farklı bir şekli olup olmadığı göz önünde bulundurulmalıdır. Eğer devam eden çalma davranışı varsa, bu davranışa başka uyum problemleri eşlik ediyorsa, anne babanın yaklaşımları sonuç vermiyorsa bir uzmandan yardım almak gerekli olabilir.

ÇALMA(HIRSIZLIK)

Herhangi bir konunun öğretiminde doğrudan bir uygulama olarak değil bu öğretime destek olarak kullanılan proje yöntemi; Sosyal bir çevrede yaşayan insanın gün içinde karşı karşıya kaldığı çeşitli sorunların çözümünde , bireysel olarak veya grup halinde aktif rol alarak, problem çözme süreci ve bilimsel yöntemleri kullanarak ilgi ve isteği doğrultusunda bir konuya getirdiği çözüm önerileridir. Biz de 7-8 yaşından önce çalma olarak nitelenmeyen başka birinin eşyasını habersiz almanın altında yatan nedenleri irdeleyeceğiz.

                                                                                                                    idris Atıcı&Fırat Babayiğit

İDRİS ATICI&FIRAT BABAYİĞİT

 

SOSYAL PROJE GELİŞTİRME AŞAMALARI

 

1-PROJENİN ADI: ÇALMA DAVRANIŞI

 

2-PROJENİN KONUSU: Suç kavramının tanımının etraflıca yapılarak çocukların hangi gelişim döneminden sonra başkasının eşyasını izinsiz alması çalma olarak değerlendirilir ve çalma davranışının altında yatan nedenlerin incelenerek bu konuda toplumun bilinç düzeyini yükseltmek.  

 

3-PROJENİN UYGULAMA YERİ: Okullar

  

4-PROJE YARARLANICILARI KONUSUNDA BİLGİLER: Projeden toplumun tüm bireyleri faydalanabilir. Eğitimciler, Öğrenciler, ebeveynler, gençler vb.

 

5-PROJEDE GÖREV ALACAK KİŞİLER: İdris atıcı ve Fırat Babayiğit

 

5-PROJENİN BEKLENEN SONUÇLARI: Proje tam anlamıyla uygulanması ile çalma davranışının altında yatan nedenler, kaç yaşına kadar yapılan davranışların çalma olarak nitelendirilemeyeceği ve kaç yaşından sonraki davranışların çalma davranışı kapsamında olduğunun ortaya konulması.

 

6-PROJENİN UYGULAMA AŞAMALARI: Çalma davranışının nedenleriyle ilgili bilgi toplanması ve toplanan bilgilerin raporlaştırılması ve blog adresinde yayınlanması.

 

7-PROJENİN UYGULAMA YÖNTEM VE YÖNETİMİ: Projede görev alan kişiler çalma davranışı hakkında gerekli bilgileri internet ve diğer kaynaklardan elde ederek; elde edilen veri ve bilgileri toplaması ve bir bütün haline getirerek blog adresinden yayınlanması.