Sosyal Bilgiler Alan Sözlüğü

SOSYAL BİLGİLER ALAN SÖZLÜĞÜ

1787-1792 Osmanlı Rus-Avurya Savaşları: Osmanlı Yeni Toprak Kaybetmiş Ve Dağılma Dönemi Başlamıştır. Savaşlar Sonunda Avusturya İle Ziştovi(1791), Rusya İle Yaş Antlaşması(1792) İmzalanmıştır.

18. Yy. Da İran İle Yapılan Antlaşmalar: Ahmet Paşa Antlaşması(1732), İstanbul Antlaşması(1736) Ve Kerden Antlaşması(1746)  İmzalanmıştır.

2013 Nobel Barış Ödülü: Kimyasal Silahların Yasaklanması Örgütü (Opcw)  Ne Verildi. Başkanı Ahmet Üzümcü. 1997 Yılında Kurulan Örgütün Merkezi Hollanda’nın Lahey Kentidir.

2013 Nobel Edebiyat Ödülü: Kanadanın Çehov’u Olarak Tanınan Alice Munro’ya Verildi.

2013 Nobel Ekonomi Ödülü: Varlık Fiyatları Konusundaki Deneysel Analizleri Konusunda Yaptığı Çalışmalar Nedeniyle Ödüle Layık Görülen İsimler Eugene Fama, Lars Peter Hansen Ve Robert Shiller Oldu.

2013 Nobel Fizik Ödülü: Tanrı Parçacağı Olarak Bilinen 'Higgs Bozonu' Teoremini Ortaya Çıkaran Peter Higgs İle Françoise Englert, Nobel Fizik Ödülünü Aldı.

2013 Nobel Kimya Ödülü: Kimya Deneylerini Sanal Ortama Taşıyan Stanford Üniversitesi'nde Görevli İngiliz-Amerikan Vatandaşı Martin Karplus, Strasbourg Üniversitesinde Görevli Amerikan-Avusturya Vatandaşı Michael Levitt Ve Southern California Üniversitesinde Görevli Amerikan-İsrail Vatandaşı Arieh Warshel Paylaştı.

2013 Nobel Tıp Ödülü: Maddelerin Hücrelerde Nasıl Nakledildiğini Keşfeden Amerikalı Bilim Adamları James Rothman, Randy Schekman'ın Ve Alman Araştırmacı Thomas Sudhof Paylaştı.

2013 Sakharov Düşünce Özgürlüğü Ödülü: 2013 Yılı Ödülünü Pakistanlı Malala Yusufzai Aldı. 1975 Nobel Barış Ödülü Sahibi Andrey Sakharov'un Adını Taşıyan Ödül, 1988'den Beri Avrupa Parlamentosu Tarafından İnsan Hakları Ve Özgürlüklerini Savunan Kişilere Verilmektedir.

23 Nisan Çocuk Bayramı: 1929 da bu İsimle Kutlanmaya Başlamıştır.

31 Mart Vakası (31 Mart 1325-Rumi Tak. (13 Nisan 1909):  Iı. Meşrutiyet'in İlanından Sonra İstanbul'da Yönetime Karşı Yapılmış Büyük Bir Ayaklanmadır.

6-7 Eylül Olayları: 6-7 Eylül 1955 Tarihinde İstanbul’da Yaşayan Başta Rumlara Olmak Üzere Azınlıklara Yönelik Yağma Hareketleri.

Abd’nin Kuruluşu(1787): Kongre İlk Anayasayı Kabul Etmiş Ve Resmen Abd Kurulmuştur.

Abdülaziz(1861-1876): Mektebi Mülkiyei Tıbbiye, Eczacılık Okulu, Kaptan Ve Çarkçı Mektebi, Darülmuallimet, Darüşşafaka, Bahriye Nezareti Kuruldu. 1869’da Maarif-İ Umumiye Nizamnamesi(Genel Eğitim Tüzüğü) Kabul Edilerek Öğretim Kademeleri Sıbyan, Rüştiye, İdadi, Sultani Ve Darülfunun Olarak Planlanmıştır. Ahmet Cevdet Paşa Başkanlığındaki Bir Kurul Mecelleyi Hazırlamıştır. Osmanlı Tarihinde İlk Defa Avrupa Gezisine Çıkan(1867) Padişahtır.

Abdülkerim Satuk Buğra Han:  İslâmiyet'i Resmî Din Olarak Kabul Eden İlk Türk Hükümdarı.

Abdülmecit(1839-1861): 1840 Yılında Caza 1850 Yılında Da Ticaret Kanunu Çıkarılmış, Maarif Nezareti(1857) Kurulmuş, Ceride-İ Havadis, Tercüman-I Ahval Ve Tasviri Efkar Gibi Gazeteler Yayına Başlamış, Askerlik Ocak Hizmeti Olmaktan Çıkarak Bütün Osmanlı Vatandaşlarının Askere Gitmesi Zorunlu Hale Getirilerek Vatan Görevi Haline Getirilmiştir.

Absorbsiyon: Güneşten Veya Sıcaklık Yayan Bir Cisimden Yayılan Enerjinin Başka Bir Cisim Tarafından Tutulmasıdır.

Adveksiyon: Sıcak Veya Soğuk Hava Kütlesi Yatay Hava Hareketiyle Sıcak Veya Soğuk Bir Yüzey Üzerine Gelirse Adveksiyon Sisi Oluşur.

Ağnam: Küçükbaş Hayvan Sahiplerinden Alınan Vergi.

Ahmet Paşa İsyanı(1524): Kanuninin Hükümdar Olmasıyla Sadrazam Olmayı Bekleyen Fakat Mısır Valiliğine Tayin Edilen Ahmet Paşa İsyan Etmiş Ancak Başarılı Olamamıştır.

Akdeniz İklimi: Kıtaların Batı Tarafında 30-45 Derece Enlemleri Arasında Görülür. Tropikal İklim İle Kıtaların Batı Tarafındaki Nemli İklim Arasında Bir Geçiş Oluşturur. Akdeniz Bölgesinde, Kaliforniyada Ve Avustralyanın Batısında Görülür.

Akkoyunlular: Anadolu Selçuklu Devletinin Yıkılmasından Sonra Doğu Anadolu, Azerbaycan Da Kurulmuştur.

Alemdar: Türk İslam Devletlerinde Devlete Ait Bayrakları Taşıyan Saray Görevlisi.

Alparslan: Abbasi Halifesi Tarafından "Ebul Feth (Fethin Babası) Unvanı Verilmiştir.

Alt Kabuk(Sima): Okyanusal Kabukta Denir. Silisyum Ve Magnezyum Oksitlerce Zengin Kayaçlardan Oluşur(Bazalt Ve Gabro Gibi). Kalınlığı 8-12 Km’dir. Kalınlığı Okyanus Tabanlarında İnce, Yüksek Dağların Altında Daha Kalındır. Özgül Ağırlığı 3,0 Gr/Cm3’tür.

Altın Yıllar(1950-1960): Demokrat Partinin 10 Yılı Kırsal Kesimde Altın Yıllar Olarak Anılmıştır.

Alüvyal Set Gölleri: Alüvyonların Akarsuyun Önünü Kapaması Sonucu Oluşan Göllerdir. Ülkemizde, Marmara, Bafa, Köyceğiz, Mogan, Eymir Ve Uzungöl Alüvyon Set Gölüdür.

Amasya Antlaşması(1555): İran İle Osmanlı Arasında Yapılan İlk Resmi Antlaşmadır. Buna Göre Bağdat, Tebriz Ve Doğu Anadolu Osmanlya Bırakılmıştır.

Ameriko Vespuci: İtalyan Asıllı Gemici Amerika Kıtasının Yeni Bir Kıta Olduğunu Dünyaya İlan Etmiştir.

Amid: Türk İslam Devletlerinde Yönetimden Sorumlu Sivil Görevliler.

Amil : Türk İslam Devletlerinde Vilayetlerde Vergileri Toplayan Görevliler.

Amiral Bristol Raporu (13 Ekim 1919) Yunanlıların İşgal Gerekçelerinin Doğruluğunu Araştırmak Üzere Amerikalı Bristol Başkanlığında Kurulan Komisyon Bölgeye Gelerek İncelemelerde Bulunmuş Ve Hazırlanan Raporda Yunanlıların İddialarının Gerçekçi Olmadığı Belirtmiştir. Bu Raporda Batı Anadolu’daki Karışıklığın Sorumluluğunun Yunanlılara Ait Olduğu İlk Kez Belirtilmiştir. Böylece Türklerin Haklı Davası İlk Kez Uluslararası Alan­da Duyurulmuştur.

Anglikan Kilisesi: İngilterde Kral Vııı. Henri Tarafından Kurulmuştur.

Anotolyos Antlaşması(447): Avrupa Hun Devleti (Atilla) İle Bizans Arasında Yapılmıştır.

Antarktik Kuşak: 60-75 Güney Enlemleri Arasında Ki Kuşaktır. (G.Y.K)

Aras Nehri Üzerindeki Barajlar: Arpaçay

Arktik Kuşak: 60-75 Kuzey Enlemlerinde Görülür.(K.Y.K)

Artuklular(1102-1409): Artuk Gazinin Oğulları Tarafından G.D.Anadoluda Kurulan Ve Harput, Hasankyf Ve Mardin Artuklular Olmak Üzere 3 Kol Halinde Hüküm Sürmüşlerdir.

Asur Ticaret Kolonileri Çağı(M.Ö 1920-1750): Anadolu Topraklarında Yazılı Tarihin Ve Orta Tunç Çağı’nın Da Başladığı Tarihi İçermektedir. Tunç Yapımı İçin İhtiyaç Duyulan Kalay, Anadolu’da Az Olduğu İçin, Mezopotamya Kalayına İhtiyaç Duyulmuştur. Asur’lu Tüccarlar Da Bu Sebeple Anadolu’ya Kalay Götürmeye Başlamıştır.

Aşina(Kurt): Göktürk Devletini Kuran Kabile.

Atatürk Günü: 1935 Yılında İdman Şenliklerinin İsminin Değiştirilmesiyle Ortaya Çıkan Gün.

Avarız: Savaş, Sel Ve Yangın Gibi Olağanüstü Durumlarda Alınan Vergi.

Avarlar(562-823): Bugünkü Macaristan, Slovakya, Hırvatistan, Slovenya, Romanya Ve Sırbistan Topraklarında 562-823 Yılları Arasında Hüküm Sürmüş Türk Devleti.

Avrupa Hun İmparatorluğu(378-469): Hunların Uldız Önderliğinde Macaristanda Kurduğu Avrupadaki İlk Türk Devleti.

Avrupa Merkez Bankası Başkanı: Marios Dragi

Ayaklı Göl: Doğal Bir Kanal Vasıtasıyla Denizle Birleşen Göllere Ayaklı Göl Adı Verilir. Dünyada 7 Tane Olup Ülkemizde Köyceğiz Gölü Bu Göllere Örnektir.

Aynalıkavak Tenkihnamesi(1779): Fransa’nın Arabuluculuğunda Rusya Kırımdan Çekilmeyi, Osmanlı Devleti De Şahin Giray’ın Hanlığını Onaylamayı Ve Kırım’ın İç İşlerine Karışmamayı Kabul Etmiştir.

Ayn-I Calud Savaşı(1260): Memlüklülerle Moğollar Arasında Yapılan Ve Moğolların İlerleyişini Durduran Savaş.

Baba İshak İsyanı(1240): Iı. Gıyaseddin Keyhüsrev Zamanında Baba İshak In Peygamberlik İddiasıyla Adıyaman Da Başlattığı Ayaklanma.

Baba Zünun İsyanı(1526): Bir Vergi Sorunu Bahane Eden Bozoklu(Yozgatlı) Baba Zünun Ve Etrafındaki Türkmenler Safevi Propagandasının Etkiyle Ayaklanmış Ama Başarılı Olamamıştır.

Bab-I Ali Baskını (23 Ocak 1913): Osmanlıda 23 Ocak 1913 Günü Enver Bey Ve Talat Bey'in Başını Çektiği Bir Grup İttihat Ve Terakki Üyesi Tarafından Hükûmet Binası Bâb-I Âli'nin Basılmasıyla Gerçekleştirilen Askerî Darbe.

Baclar Ve Gümrük Resimleri: Ülkeye Yabancı Devletlerden Gelen Mallardan Gümrük Vergisi Olarak Alınırdı.

Baga Tarkan(Türgişler): Kendi Adına Para Bastıran İlk Türk Hükümdarı.

Bağıl(Nısbi) Nem: Belli Sıcaklıkta Bir Hava Kütlesinde Bulunan Su Buharı Miktarının O Sıcaklıkta Bir Hava Kütlesinin Alabileceği En Fazla Su Buharı Miktarı.

Bahçesaray Antlaşması(1681): Iv. Mehmet Döneminde İmzalanan Bu Antlaşma Osmanlı Devletiyle Rusya Arasındaki İlk Resmi Antlaşmadır.

Balkan Antantı (9 Şubat 1934): İtalya Ve Almanya’nın Aşırı Milliyetçi Ve Yayılmacı Politikalar İzlemeleri Nedeniyle Türkiye Önderliğinde, Yunanistan, Yugoslavya Ve Romanya’nın Katılımıyla İmzalanan Antant.

Balta Limanı Antlaşması(1838): Osmanlı İl İngiltere Arasında İmzalanan Bu Antlaşmayla Mısır Sorununda İngilterenin Desteği Sağlanmaya Çalışılmıştır. Yabancı Malların İç Gümrük Vergisinden Muaf Tutulması Yerli Üreticiyi Zor Durumda Bırakmıştır.

Bank-I Osman-İ Şahane: 1856 Da Londra’da Kurulan Bank-I Osmani’nin Adı 1863’te Bank-I Osman-İ Şahane Olarak Değiştirilmiştir. Bu Banka Para Basma Yetkisinin Verilmesinden Sonra Çalışmalarını Bir Devlet Ve Ticaret Bankası Olarak Sürdürmüştür.

Bartelmi Diaz(1481): Portekizli Gemici Afrikanın Güneyini Dolaşarak Ümit Burnuna Ulaşmıştır.

Basmacı Hareketi: 1917 Bolşevik İhtilalinden Sonra Türkistan’nın Bağımsızlığını Sağlamak Amacıyla Meydana Gelen Milli Ayaklanma. 1918 Yılında Korbaşı(Polis Şefi) Ergaş’ın Liderliğinde Başlayan Ayaklanma 1935 Yılında Bastırılabilmiştir. 5 Aralık 1936 Tarihinde Kazakistan, Özbekistan, Kırgızistan Ve Türkmenistan Cumhuriyetleri Kurulmuş Ve Bu Cumhuriyetlerin Milli Bir Askeri Güce Sahip Olmaları Yasaklanmıştır.

Başhalife: Osmanlı Devletinde Kalem Yazmanlarının En Kıdemlisi.

Baştına:Voynuklara Hizmet Karşılığı Verilmiş Olan Toprak.

Batı Kıyılarının Çöl İklimi: Dünya Yağış Dağılışı Haritasına Göz Atıldığında Kıtaların Batı Kısımlarında 15-30 Derece Enlemleri Arasının Son Derece Kurak Olduğu Ve Yıllık Ortalama Olarak 250 Mm Den Az Yağış Aldığı Görülür.Şilinin Atakaman Çölü, Güneybatı Afrikanın Namibiya Çölü Ve Avustralyanın Batı Kıyılarıdır.

Batı Roma(Galya) Seferi(451): Roma Ordusuyla Atilla Arasında Yapılan Savaş.

Batı Toroslar: Söğüt, Bey, Barla, Sultan, Geyik, Karakuş Ve Dedegöl Dağları Bu Bölgededir.

Bddk Başkanı: Mukim Öztekin

Beg-Teginoğulları: Büyük Selçuklu Topraklarından Erbil De Kurulan Atabeylik.

Belen Geçidi: Çukurovayı Amik Ovasına Bağlayan Geçit.

Belgrad Antlaşmaları(1739): Osmanlı Devleti İle Rusya Ve Avusturya Arasında İmzalanmıştır. Osmanlı Galip Gelmiş, Antlaşmaları İmzalanmasında Arabulucu Olan Fransa Kapütülasyonlardan Sürekli Yararlanma Hakkı Elde Etmiştir(1740). Antlaşmadan Sonra Rusya İle Avusturya Arasındaki İttifak Antlaşması Yenilenmiş, Osmanlı İle İsveç Arasında İttifak Antlaşması Yapılmıştır. Bu Durum Avrupada Yaklaşık Otuz Yıl Sürecek Bir Barış Dönemini Başlatmıştır.

Belgrad(1739)-Küçük Kaynarca(1774) Antlaşmaları: Belgrad Antlaşmasıyla Karadeniz Türk Gölü Haline Gelmiş, K.Kaynarca Antlaşmasıyla Da Karadeniz’de Osmanlı Egemenliği Sona Ermiştir.

Berlin Antlaşması(1878): Osmanlının Rusya İle İmzaladığı Ayestefanos(Yeşilköy) Antlaşmasına(1878) Büyük Devletler Tepki Göstermiş Ve Osmanlı Devleti, İngiltere, Fransa, Rusya, Avusturya, İtalya Ve Almanya’nın Katılımıyla Berlin’de Konferans Toplanmıştır. Bu Konferans Osmanlı Devletini Paylaşma Pazarlığına Dönüştü. Ermeni Sorunu Uluslararası Politika Konusu Haline  Gelmiştir. İngiltere Osmanlıyı Parçalama Girişimlerine Katılmıştır.

Beyşehir Gölü: Türkiye’nin En Büyük Tatlı Su Gölüdür. Gölün Suları Yeraltından Manavgat Çayı İle Akdeniz’e Taşınır. Tektonik Kökenlidir. Konya Ovası Sulama Projesinde Önemli Bir Yer Teşkil Eder.

Beytülmal Emini: Bir Bölgede Kamu Haklarının Ve Devlet Çıkarlarının Korunmasını Sağlayan Görevli.

Bilge Kül Kadir Han: Türkistanda Kurulan Karahanlı Devletinin Kurucusu.

Börililer: Büyük Selçuklu Topraklarından Şam Da Kurulan Atabeylik.

Briand-Kellog Paktı (27 Ağustos 1928): Birleşik Amerika, İngiltere, Fransa, Almanya, İtalya, Japonya, Polonya, Belçika Ve Çekoslovakya Arasında İmzalanan Bu Antlaşma İle Taraflar, Savaşı Milli Politikalarına Alet Etmeyeceklerini, Anlaşmazlıkların Çözümü İçin Savaş Yoluna Gitmeyeceklerini, Savaştan Vazgeçtiklerini Ve Bütün Anlaşmazlıkları İçin Daima Barışçı Vasıtaları Kullanacaklarını Taahhüt Etmişlerdir.

Bucaş Antlaşması(1672): Iv. Mehmet Döneminde İmzalanan Bu Antlaşmayla Osmanlı Devleti Batıda Son Kez Toprak Kazanarak En Geniş Sınırlarına Ulaşmıştır.

Buçukçuluk: Padişahlar Camiye Çıktığı Zaman Fakirlere Dağıtılan Sadaka. Bu Görev Kapıkulu Askerlerinden Silahdarlara Verilmiştir.

Buharlaşma Sisi: Soğuk Bir Hava Kütlesine Sıcak Su Buharı Karışmasıyla Meydana Gelen Sistir.

Butlan: Bir Hukuksal İs Ya Da İşlem Sekil Unsurlarına Uygun Olarak Yapılmış Olsa Dahi İçeriğinde Yani Konusunda Hukuka Aykırılıklar, Sakatlıklar Olması Durumudur.

Mutlak Butlan (Akıl Hastası Bir Kimsenin Evlenmesi, Evli Birinin Evlenmesi)

(Tamamı Sakat)

Nisbi Butlan (Sarhoşluk Anındaki Evlilik)

Buzul Gölleri: Iv. Zamanda Meydana Gelen Buzullaşmanın Etkisiyle Yüksek Noktalarda Sirk Gölleri Oluşmuştur. Ülkemizde Buzul, Kaçkar, Uludağ, Bolkar, Sat Dağlarında Sirk Göllerine Rastlanır.

Büyük Hun İmparatorluğu: Türklerin Kurduğu İlk İmparatorluk(Mö 220).

Büyük Menderes Nehri Üzerindeki Barajlar: Kemer Ve Adıgüzel

Büyük Selçuklulara Halifenin Gönderdiği Hükümdarlık Sembolü Sayılan Hediyeler: Asa, Alem, Çetr (Saltanat Şemsiyesi), Hil’at (Giysi)

Camedar: Türk İslam Devletlerinde Sultan Ve Saray Görevlilerinin Elbise Ve Resmi Kıyafetlerini Hazırlayan Saray Görevlisi.

Canberdi Gazali İsyanı(1521): Memlük Komutanlarından Olup Daha Sonra Yavuzun Emri Altına Giren Ve Yavuzun Ölümüyle Yeniden Memlük Devletini Kurmak İsteyen Canberdi Gazali İsyan Etmiş Ama Başarılı Olamamıştır.

Cebelü: Tımarlı Sipahilerin Beslediği Atlı Askerler.

Cerahur Veya Serahurlar:Yol Açmak, Kale Yapmak, Ordunun Geçmesine Mani Olan Ormanları Kesmek, Bataklıkları Temizlemek, Siperler Kazmak Ve Ordu Ağırlıklarını Nakletmekle Mükellef İdiler.

Cerime(Bad-I Hava): Suçlulardan Alınan Vergi.

Ceyhan Nehri Üzerindeki Barajlar: Sır, Aslantaş, Menzelet, Kartalkaya

Cilalı Taş Devri: Bu Devirde İnsanlar Evler Yapıp Köyler Kurdular. Ekip Biçmeyi Öğrendiler, Yani Üretici Oldular. Topraktan Çanak Çömlek Yapıp Bunları Ateşte Pişirerek Daha Dayanıklı Ve Kullanışlı Hale Getirdiler. Bazı Hayvanları Evcilleştirdiler. Yurdumuzda Burdur Yakınlarında Hacılar Köyü‘Nde, Konya Yakınlarında Çatalhöyük Te Yapılankazılarda Cilalı Taş Devrine Ait Buluntular Elde Edilmiştir.

Cizye: Gayrimüslim Erkeklerden Askerlik Hizmetinden Muaf Olmalarına Karşılık Alınan Dini Kaynaklı Vergidir. Çocuklar, Kadınlar, Papazlar Ve Yaşlılardan Alınmazdı.

Cizye: Müslüman Olmayan Halktan Devletin Koruması Karşılığında Alınan Vergi.

Cumhuriyet Halk Fırkası(9 Temmuz 1923): Türkiye Cumhuriyetinin İlk Siyasi Partisidir.

Çaka Beyliği (1081-1093): İlk Türk Denizcisi Çaka Bey Tarafından İzmirde Kurulmuştur. Bugün Türk Deniz Kuvvetlerinin Kuruluş Yılı Kabul Edilmektedir(1081).

Çalı Bey: Osmanlının Venedik İle Yapılan İlk Deniz Savaşında Şehit Olan Osmanlı Amirali(1416)

Çanakkale(Kale-İ Sultaniye) Antlaşması(1809): Osmanlı İle İngiltere Arasında İmzalanmış Olup, Barış Zamanlarında Boğazlardan Savaş Gemilerinin Geçmemesi Karara Bağlanmıştır.

Çift Resmi: Köylülerden İşledikleri Toprağın Büyüklüğüne Göre Alınan Vergi.

Çiftegül Savaşları (1453 -1481): Yüzyıl Savaşlarından Yenik Çıkan İngilterede Feodal Beyler Birbirine Düşmüş Ve Feodalite Zayıflamış Tudor Hanedanı Mutlakiyet Rejimini Kurmuştur.

Çirmen Savaşı(1371): Sırplar İle Osmanlılar Arasında Yapılmış Olup; Bu Savaştan Sonra Sırplar Osmanlı Hakimiyetini Kabul Etmiştir.

Çöl Ve Step İklimi: Bu İklim Koşulları Kuzey Amerika Ve Asyada Karaların İç Kısımlarında Ve Güney Amerikanın Güney Kesiminde Görülür. Yazları Çok Sıcak Ve Kurak Kışları İse Az Yağışlı Ve Çok Soğuk Geçer. Türkiyede Örnek Konya-Karapınar Yöresidir.

Çubuk Geçidi: Antalya’yı Göller Yöresine Bağlayan Geçit.

Çubukoğulları: Harput Ve Çevresinde Kurulmuşlardır.

Dandanakan Savaşı(1040): Selçuklularla Gazneliler Arasında Yapılan Savaşın Galibi Selçuklulardır.

Danişmentliler Beyliği(1080-1178): Sivas Merkez Olmak Üzere Çorum, Tokat, Amasya, Malatya, Kayseri Şehirlerinde Kurulmuş Anadolu Beyliği.

Danişmentliler(1080-1178): Melikşahın Komutanlarından Danişmentoğlu Ahmet Gazi Tarafından Sivasta Kurulmuştur.

Deflasyon: Bir Ekonomide Fiyatlar Genel Seviyesinin Düşmesidir.

Denizel Subarktik İklim : 50-70 Derece Enlemleri Arasında Kıtaların Batı Kesimlerinde Ve Bunların Açıklarında Bulunan Adalarda Sıcaklık Ve Yağışın Yeknesak Olarak Bütün Yıla Dağıldığı Bir İklim Geçerlidir. Bu İklime Denizel Subarktik İlkim Adı Verilir.Kuzey Atlantik Ve Pasifik İle Güney Okyanusun Maritim Polar Hava Kütlelerinin Oluştuğu Bölgelerdir.

Devalüasyon: Ülke Parasının Yabancı Ülke Parası Karşısında Değer Kaybetmesidir. İhracatı Arttırmak İçin Yapılır.

Dicle Nehri Üzerindeki Barajlar: Kralkızı, Hancağız, Ilısu, Batman, Dicle, Devegeçidi

Dilmaçoğullar: Bitlis Ve Civarında Kurulmuşlardır.

Dirlik: Tımarlı Sipahiye Görev Karşılığı Olarak Bazı Toprakların İdaresinin Verilmesi.

Dirlikler: Asker Yetiştirmek Veya Devlet Memurlarının Maaşlarını Karşılamak Amacıyla Ayrılan Devlet Toprakları. Has, Zeamet Ve Tımar Olmak Üzere Üçe Ayrılmıştır.

Divan Teşkilatını Kuran Ve Kaldıran Padişahlar: Orhan Bey-Iı. Mahmut.

Divan-I Arz: Türk İslam Devletlerinde Ordunun İhtiyaçlarının Karşılanması Ve Asker Maaşlarının Ödenmesinden Sorumlu Olan Başkanına Emir-İ Ariz Denilen Divan.

Divanı Hümayun: Orhan Bey Zamanında Kurulan Günümüzün Bakanlar Kurulu. Fatih Sultan Mehmet’ten İtibaren Padişahlar Divan Toplantılarına Katılmamış, Divan Üyeleri Toplantıda Aldıkları Kararları Arz Odasında Padişaha Sunmaya Başlamışlardır.

Divanı İstifa: Türk İslam Devletlerinde Devletin Mali İşlerinden Sorumlu Olan Başkanına Müstevfi Denilen Divan.

Divan-I İşraf: Türk İslam Devletlerinde Devletin Genel Teftişinden Sorumlu Olan Başkanına Müşrif Denilen Divan.

Divan-I Pervane: Arazi Defterlerinde Tutulan Has Ve İkta Topraklarını Düzenleyen Divan. Başkanına Pervaneci Denir.

Doğu Anadolu Fay Hattı: Doğu Afrikadan Başlar Ve Kızıldenizden(Graben) Kuzeye Doğru Ürdün Grabeni Ve Güneyden Hataydan Giren Hat Maraşta Son Bulur.

Doğu Anadolu Müdafaa-İ Hukuk Cemiyeti: Doğu Anadolu’da Teşkilatlanarak Faaliyet Göstermiştir. Amacı Doğu Anadolu’yu İşgallerden Koruyarak Ermeni Devle­tinin Kurulmasını Önlemektir. Erzurum Kongresini Bu Cemiyet Düzenlemiş Olup Merkezi İstanbul’dur.

Duagu: Osmanlıda Topçu Ocağının Duacısı.

Dünya Bankası Başkanı: Jim Yong Kim

E-7(Emerging 7): Gelişmekte Olan Ülkelerdir. Çin, Hindistan, Brezilya, Endonezya, Meksika Ve Türkiyedir.

Ebu Nasr Ahmed: Abbasi Halifesi Tarafından Bir İslâm Hükümdarı Olarak Tanınan İlk Karahanlı Hanı

Edirne Antlaşması(1829): Osmanlı İle Rusya Arasında İmzalanmıştır. Yunanistan Bağımsız Olmuş, Sırbistana Özerklik Verilmiş, Rus Ticaret Gemileri Boğazlardan Geçiş Hakkı Ve Osmanlı Topraklarında Ticaret Yapma Hakkı Verilmiştir. Ayrıca Rusya’ya Savaş Tazminatı Ödemeyi Kabul Etmiştir.

Edirne Segedin Anlaşması(1444): Macarlarla İmzalanmış. Bu Antlaşmadan Sonra Iı. Murat Iı. Mehmet Lehine Tahttan Çekilmiştir.

Eğri Fatihi: Ordunun Başında Sefere Çıkıp Eğri Kalesini Alan Iıı. Mehmet Eğri Fatihi Unvanını Almıştır.

Ekber-Erşed Kanunu: I. Ahmet Döneminde Saltanat Hukukunda Değişiklik Yapılarak Hükümdar Öldüğünde Yerine Hanedanın En Yaşlı Ve Akıllı Üyesinin Getirilmesi Kabul Edildi.

Ekim Devrimi(1917): Rusya’da Gerçekleşen Bu İhtilal, Ülke İçindeki Sosyal, Ekonomik Ve Kültürel Huzursuzlukların Sonucunda Marksist Ve Leninist İdeolojinin İktidara Gelmesini Sağlayan Sosyalist Nitelikli Bir İhtilaldir.

Ekonomik Büyüme: Reel Gayri Safi Yurtiçi Hasıladaki Artışa Denir.

Ekvatoral Kuşak : Ekvator Ve 10⁰  Kuzey –Güney Enlemleri Arasında Kalan Kuşaktır.

El Ariş Antlaşması(1801): Osmanlı İle Fransa Arasında İmzalanmıştır. İngiltere Doğu Ticaret Yolunu Tehdit Eden Fransa’yı Etkisiz Hale Getirerek Akdeniz’de Üstünlük Sağlamış, Mısır Yeniden Osmanlı İdaresine Girmiştir.

Emir-İ Ahur: Türk İslam Devletlerinde Sultanın Atlarına Ve Saraydaki Hayvanlara Bakan Saray Görevlisi.

Emir-İ Candar: Türk İslam Devletlerinde Sarayı Korumakla Görevli Saray Görevlisi.

Emir-İ Dad: Büyük Selçuklularda Ülkede Güvenliği Bozanların Ve Kanunlara Karşı Gelenlerin Yargılandığı Örfi Mahkemelerin Başkanı.

Enderun: Devlet Memuru, İdareci, Komutan Ve Sanatkar Yetiştirmek Amacıyla Iı. Murat Tarafından Edirne Sarayında Kurulan Ve 1910 Yılında Kurulan Kurum.

Enola Gay: 6 Haziran 1945 Te Hiroşimaya Atom Bombası Atan Bombardıman Uçağı.

Eretna Devleti(1335-1381): Orta Anadoluda Kurulmuştur. Merkezi Önce Sivas Daha Sonra Kayseri Olmuştur.

Eşrefoğullar: Anadolu Selçuklu Devletinin Yıkılmasından Sonra Beyşehir De Kurulmuştur.

Etnik-İ Eterya Cemiyeti: 1814′Te Kurulan Cemiyetin Amacı Yunan İdeallerini (Megalo İdea) Gerçekleş­tirmek (1829′Da Yunanistan’ın Bağımsız Olmasında Etkili Olmuştur.)

Fao: Birleşmiş Milletler Gıda Ve Tarım Örgütü

Farabi: Aristo Mantığını En İyi Açıklayan Bilim Adamı Olduğundan “Muaalimi Sani(İkinci Öğretmen)” Unvanı Verilmiş Olup; “İhsaü’l Ulum (İlimlerin Tasnifi)” Eseriyle İlimleri İlk Defa Sınıflandıran Kişi Olmuştur.

Fatih Dönemi Düşünce Hayatı Ve Bilim: Ali Kuşcu, Sabuncuoğlu Şerafettin, Altunizade, Amasyalı Şükrullah, Tursun Bey

Fed Başkanı: Bernanke

Ferhat Paşa (İstanbul) Antlaşması(1590): Iıı. Murat Döneminde İran İle Yapılan Bu Antlaşmayla Osmanlı Devleti Doğuda En Geniş Sınırlara Ulaşmıştır. Dağıstan, Gürcistan, Azerbaycan Ve Luristan Osmanlı Toprağı Olmuştur.

Fetret Devri(1402-1413): Ankara Savaşından Sonra Yıldırım Beyazıd’ın Oğullarından

Süleyman Çelebi-Edirne De

İsa Çelebi-Balıkesirde

Musa Çelebi-Bursa Da

Mehmet Çelebi- Amasya Da Bağımsızlıklarını İlan Etmişlerdir. Galib Gelen I. Mehmet Çelebi Dir.

Fırat Nehri Üzerindeki Barajlar: Keban, Karakaya, Özlüce, Atatürk

Fonogram: Çivi Yazısı Sisteminde Ses İşaretleri.

Fransaya Verilen Kapütülasyonlar: İlk Defa Kanuni Zamanında Verilmiş Olup, 1740 Yılında I. Mahmut Döneminde Verilen Kapütülasyonlar Sürekli Hale Getirilmiştir.

G-20 Ülkeleri: G-8 Üyeleri, Avrupa Birliği, Güney Afrika, Güney Kore, Meksika, Suudi Arabistan, Çin Endonezya, Avustralya, Brezilya, Hindistan, Türkiye.

G-8 Ülkeleri: Abd, Japonya, Almanya, İngiltere, Fransa, İtalya, Kanada, Rusya

Gaziantep: 1926  Yılında Gazi Unvanını Almıştır.

Gazneli Mahmut: İlk Kez Sultan Unvanını Kullanmıştır.

Gediz Nehri Üzerindeki Barajlar: Demirköprü

Germiyanoğulları (1299-1429): Kütahya Eskişehir Çevresinde Faaliyet Göstermiştir. Süleyman Şah, I. Murat Döneminde Kütahya, Tavşanlı Ve Simav’ı Çeyiz Olarak Osmanlı Devletine Verdi. Beylik Vasiyet Yoluyla Osmanlya Katıldı.

Göktürkler(552-630): Asya Hunlarından Sonra Türkler Arasında 2. Kez Siyasi Birliği Sağlayan Devlet.

Gulam Ordusu: Büyük Selçuklularda Maaşlı Sultana Bağlı Heran Savaşa Hazır, Devşirme Şeklinde Kurulan Ordu.

Gülek Geçidi: Çukurovayı İç Anadoluya Bağlayan (Adana-Konya) Geçit.

Gümrük Ve Bac Eminleri: Kasaba Ve Şehirlerdeki Çeşitli Zanaat Ve Ticaret Etkinliklerinin Vergilerini Toplamakla Görevli Memurlar.

Güneydoğu Toroslar: Bingöl, Hakkari Dağları

Hacip: Türk İslam Devletlerinde Divan Üyeleri İle Sultan Arasındaki Yazışma Ve Görüşmeleri Düzenleyen Saray Görevlisi.

Hamitoğulları(1300-1360): Isparta Eğirdir Ve Antalya Çevresinde Kuruldu.

Harac-I Mukaseme: Müslüman Olmayan Halktan Alınan Üretim Vergisi.

Harac-I Muvazzafa: Müslüman Olmayan Halktan Alınan Arazi Vergisi.

Haraci Topraklar: Müslüman Olmayan Halkın Elindeki Mülk Topraklara Denirdi. Bu Topraklardan 1/10 Ve  1/5 Gibi Oranlarda Vergi Alınırdı.

Haraç: Gayrimüslim Halkın Vermekle Yükümlü Olduğu Dini Kaynaklı Üretim Vergisidir.

Haraç: Müslüman Olmayan Halktan Alınan Ürün Vergisi.

Has Topraklar: Yıllık Geliri 100.000 Akçeden Fazla Olan Topraklardır.Haslar Padişaha, Şehzadelere, Divan Üyelerine, Beylerbeylerine Ve Sancak Beylerine Verilirdi.

Hattuşaş (Boğazköy): Hititlerin İlk Yerleşim Yeri.

Hazarlar(630-1048):  Hazar Denizi'nin Çevresinde; Van Gölü'nden,   Karadeniz  Kıyılarından,   Kiev'e;  Aral Gölü'nden, Macaristan'a Kadar Olan Geniş Topraklarda Hüküm Sürmüş Türk Devleti.

Heyelan Set Gölleri: Heyalan Sonucu Oluşan Setin Gerisinde Oluşan Göllerdir. Tortum, Sera, Abant, Zinav Ve Sülük Gölleri Ve Yedigöller Bu Heyalan Sonucu Oluşmuş Göllerdir.

Hıttin Savaşı(1187): Eyyubiler İle Haçlılar Arasında Yapılan, Selahattin Eyyubinin Zaferiyle Sonuçlanan Ve Kudusün Haçlılardan Geri Alındığı Savaş. 3. Haçlı Seferine Yol Açmıştır.

Hititler: M.Ö. 2000 Yılından M.Ö. 8. Yüzyıla Kadar Anadolu’da Hüküm Süren Devlet

Hukuk Boşluğu: Yazılı Ve Yazısız Kurallarda Hüküm Bulunmaması

Hükümsüzlük: Bir Hukuki İşlem Hukuk Kurallarının Öngörüldüğü Şekilde Yapılmaması Ya Da Kanuna Aykırı Olarak Yapılması Halinde Hukuki Sonuç Doğurmamasıdır. Yokluk, Butlan Ve Tek Taraflı Bağlamazlık Olmak Üzere Üç Çeşidi Vardır.

Hünkar İskelesi Antlaşması(1833): Osmanlı Ve Rusya Arasında İmzalanan Ve 8 Yıl Geçerli Olacak Bu Antlaşmaya İngiltere Tepki Göstermiş Ve Boğazlar Sorunu Ortaya Çıkmıştır.

Hürriyet Partisi(20 Aralık 1955): Demokrat Parti İçindeki Memnun Olmayanların (Ondokuzlar) Kurdukları Parti. 24 Kasım 1958’de Chp’ye Katıldılar.

Hürriyet Ve İtilaf Fırkası: İttihat Ve Terakki Düşmanlığı İle Ortaya Atılmış, İç İsyanlarda Kışkırtıcı Rol Oynamış, Konyada Ortaya Çıkan Bozkır İsyanını Desteklemiştir.

I. Abdülhamit Dönemi(1774-1789): Bu Dönem Islahatçıları Halil Hamit Paşa Ve Cezayirli Hasan Paşadır. İstihkam Okulu Açılmış, Yeniçeri Sayımı Yapılmış, Ulufe Alım Satımı Yasaklanmıştır.

I. Balkan Savaşı(1912-1913): Bulgaristan, Yunanistan, Karadağ Ve Sırbistan Osmanlıya Savaş Açmış Ve Osmanlı Yenilmiştir. Londra Antlaşması İmzalanmış(30 Mayıs 1913) Ve Osmanlının Batı Sınırı Midye-Enez Hattı Olmuştur.

I. Gıyaseddin Keyhüsrev(1205-1211): Antalyayı Fethetmiş Ve Venediklilerle İlk Ticaret Antlaşmasını Yapmıştır.

I. Haçlı Seferi(1096-1099): Amacına Ulaşan İlk Ve Tek Sefer. Antakya, Urfa Ve Kudüs Haçlıların Eline Geçti.

I. Mahmut Dönemi(1730-1754): Humbaracı Ahmet Paşa(Kont De Boneval) Orduda Islahatlara Başlamış, Askeri Mühendis Yetiştirmek Üzere Avrupa Tarzında Açılan İlk Teknik Okul Olan Hendeshane Kuruldu. Yapılan Islahatlar Netice Vermiş 1736-39 Yılları Arasında Rusya Ve Avusturya Arasında Yapılan Savaşlarda Başarılı Olunmuş, Osmanlı Lehine Belgrad Antlaşması İmzalanmıştır.

I. Mehmet(Çelebi) (1413-1421): Ankara Savaşından Sonra Dağılma Tehlikesi Geçiren Devleti Toparlamıştır. Osmanlı Devletinin İkinci Kurucusu Kabul Edilir. Bizansa Sığınan Mustafa Çelebiyi Serbest Bırakmaması İçin Bu Devletle Antlaşma Yapmış.Venedik İle Yapılan İlk Deniz Savaşını Çalı Bey Komutasındaki Osmanlı Donanması Kaybetmiştir(1416). Eflak Prensliği Vergiye Bağlanmıştır.

I. Murat(1362-1389): Vezir-İ Azamlık, Defterdarlık, Kazaskerlik Makamları Kurulmuş, Rumeli Beylerbeyliği Kurulmuş, Tımar Sistemi Uygulanmaya Başlanmış, Yeniçeri Ocağı Kurulmuş, Ülke Hanedan Üyelerinin Ortak Malıdır Anlayışı Terk Edilmiştir.

I.Kosova Savaşı(1389): I. Murat Birleşik Haçlı Ordusunu Kosova Da Yenilgiye Uğratmıştır. Eflak, Arnavutluk Ve Karadağ Osmanlıya Bağlanmıştır.

Iaea: Birleşmiş Milletler Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu

Icao: Birleşmiş Milletler Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü

Ifad: Birleşmiş Milletler Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu

Iı. Abdülhamit(1876-1909): Orman-Maadin Ve Ziraat Bakanlıkları Kurulmuş, Ziraat Bankası Kurulmuş, Halkalı Ziraat Mektebi, Veteriner Okulu Ve Sanayi-İ Nefise Mektebi Açılmıştır. 14 Şubat 1878 Tarihinde Kanun-İ Esasinin Kendisine Verdiği Yetkiyi Kullanarak Meclisi Tatil Etmiş Ve I. Meşrutiyet Dönemi Sona Ermiştir.

Iı. Balkan Savaşı(1913): Yunanistan, Karadağ, Sırbistan, Romanya Ve Osmanlı Bulgaristan’a Savaş Açmış Ve Edirne, Kırklareli Dahil Meriç Nehrine Kadar Olan Yerler Geri Alınmıştır.

Iı. Bayezid Camii: Osmanlı Klasik Üslubunun İlk Örneği.

Iı. Kosova Savaşı(1448): Balkanlardaki Türk Egemenliği Kesinleşmiştir.

Iı. Mahmut(1808-1839): Sekbanı Cedit Kuruldu Yeniçeriler Ayaklanmış Ve Alemdar Mustafa Paşayı Öldürmüşler Ve Bu Ocak Kapatılmıştır. Eşkinci Ocağı Kuruldu, 1826 Yılında Yeniçeri Ocağı Kaldırıldı(Vakay-I Hayriye), Asakir-İ Mansurei Muhammediye  Adlı Ordu Kuruldu, Redif Birlikleri(1834) Ve Rumeli’de Müşirlikler(1836) Kuruldu. Bakanlıklar Kurularak Devlet Memurları Dahiliye Ve Hariciye Olmak Üzere İkiye Ayrılmıştır. Maliye Bakanlığı Kurulmuştur. Tımar, Zeamet Ve Müsadere Kaldırılmış, Muhtarlık Sistemi, Posta Ve Karantina Servisleri Kurulmuş, Kılık Kıyafet Düzenlenmesi Yapılmış Ve Pasaport Uygulamasıyla Nüfus Sayımı Ve Emlak Yazımı Yapılmıştır. Takvim-İ Vekayi Adıyla İlk Resmi Gazete Çıkarılmıştır. İstanbulda İlköğretim Zorunlu Hale Getirilmiş, Rüşdiye(Ortaokul) Ve Mekteb-İ Ulum-I Edebiye, Devlet Memuru Yetiştirmek İçin Mekteb-İ Maarif-İ Adliye, Mekteb-İ Harbiye(1835) Ve Mızıka-İ Hümayun, Doktor Yetiştirmek İçin Tıphane-İ Amire(1827), Cerrahhane(1832) Ve Mekteb-İ Şahane-İ Tıbbiye Açılmıştır. Avrupaya Öğrenci Gönderilmiştir.

Iı. Meşrutiyet (24 Temmuz 1908): Kanun-İ Esasi Yeniden Yürürlükte.

Iı. Murat(1421-1451): İstanbulu Kuşatılmış, Rumeli Ve Balkanlarda Kesin Olarak Türk Egemenliğini Sağlanmış, Devşirme Sistemi Kanun Haline Getirilerek Uygulanmaya Başlanmış, Devlet Adamı Yetiştirmek İçin Enderun Mektebi Açılmıştır.

Iı. Osman(1618-1622): Saray Dışından Evlilik Yaparak Sarayı Halka Açmış, Şeyhülislamın Fetva Vermek Dışındaki Yetkilerini Elinden Almış Ve Yeniçeri Ocağını Kaldırmayı Planlamıştır.

Iı. Selim Dönemi(1566-1574): Yemen İsyanı(1566), Sumatra Seferi(1569), Kıbrısın Fethi(1571), İnebahtı Deniz Savaşı(1571), Tunus’un Alınması(1574), Süveyş Kanalı Projesi(1568), Don-Volga Kanalı Projesi(1569)

Iıı. Murat Dönemi (1574-1595): Lehistanın Osmanlı Himayesine Girmesi(1575), Fasın Vadiü’s Seyl Savaşıyla Osmanlı Himayesine Alınması (1578), Osmanlı İran Savaşları Ve Ferhat Paşa Antlaşması(1578-1590), Marmara-Karadeniz Kanal Projesi(1591). Osmanlı İmparatorluğu En Geniş Sınırlara Bu Zamanda Sahib Olmuştur.

Iıı. Mustafa Dönemi(1757-1774): Bu Dönem Islahatçıları Sadrazam Koca Ragıp Paşa Ve Baron Dö Tot Dur. İç Borçlanmaya Gidilmiştir. Sürat Topçu Ocağı  Kurulmuş, Deniz Subayı Yetiştirmek Üzere Mühendishane-İ Bahri Hümayun Kurulmuştur.

Iıı. Selim Dönemi(1789-1807): Nizamı Cedit Ordusu Kuruldu. İradı Cedit Hazinesi Oluşturuldu. Avrupada Sürekli Elçilikler Kuruldu.Mühendishane-İ Berri Hümayun Açıldı. Anadolu Ve Rumeli 28 Eyalete Ayrıldı. Bu Dönem Kabakçı Mustafa İsyanı İle Sona Ermiştir.

Ilgaz Ve Ecevit Geçitleri: Batı Karadeniz’i İç Anadolu’ya Bağlayan Geçitler.

Ilo: Birleşmiş Milletler Uluslararası Çalışma Örgütü

Imf Başkanı: Lagarde

Imf: Birleşmiş Milletler Uluslararası Para Fonu

Imo: Birleşmiş Milletler Uluslararası Denizcilik Örgütü

Istıbl-I Amire: Saray Ahırları

Iyd-İ Milli-Yi Osmani, Meclisi-İ Millinin Yevm-İ Küşadi: 2.Meşrutiyetin İlanından Sonra Kutlanmaya Başlayan İki Milli Bayram.

İçtihatlar: O Konuyla İlgili Daha Önce Verilmiş Yargı Kararlarıdır. Türk Hukukunda Hakimler İçtihatlardan Yararlanmak Zorunda Değildir.

İdeogram: Çivi Yazısı Sisteminde Nesne İşaretleri, Sözcüğün Anlamını Az Çok Temsil Eden İşaret – Nesne.

İdil-Ural Devleti: Tatar Türklerinin 29 Kasım 1917 De Ufa’da Kurduğu Devlet.

İhtisab Kanunnameleri: Osmanlıda Üretilen Ürünlerin Standartları Ve Fiyatlarının Belirlenmesinde Etkili Olan, Üreticiler İle Tüketicileri Korumaya Çalışan Kanunnameler.

İldenizoğulları: Büyük Selçuklu Topraklarından Azerbaycan Da Kurulan Atabeylik.

İltizam Sistemi: Vergi Gelirlerinin Belli Bir Süre İçin Açık Arttırma Yoluyla Satılması. 1839 Da Kaldırılmıştır. 1855-1905 Yılları Arasında Yeniden Uygulanmıştır.

İnaloğulları: Diyarbakır Ve Civarında Kurulmuşlardır.

İnançoğulları: Anadolu Selçuklu Devletinin Yıkılmasından Sonra Denizli De Kurulmuştur.

İngiliz Muhipleri Cemiyeti: İstanbul Hükümetince Desteklenen Cemiyet, Osmanlı Devleti’nin Varlığını Koruyabilmesi İçin Tek Yolun İngilizlerin Hima­yesine Sığınmak Olduğu Tezini Savunmuştur.

İnsan Hakları Bildirgesi(1776): Iı. Filadelfiya Kongresinde Alınan Kararla Abd Nin Temelleri Atılmış Ve George Washington Başkomutanlığa Getirilmiştir.

İogogram: Çivi Yazısı Sisteminde Somut Veya Soyut Bir Gerçekliği Temsil Eden İşaret

İskitler(Sakalar): Mö.Vıı. Yy İle Mö. Iı. Yy Arasında Karadenizin Kuzeyi, Orta Macaristan, Anadolu’nun Doğu Kısımları, Kafkaslar, İran Ve Hindşstana Kadar Yayılan Devlet.

İstanbul Antlaşması  (1533): Kanuni Zamanında Yapılan Bu Antlaşmayla Avusturya Osmanlının Üstünlüğünü Kabul Etmiştir. (Avusturya Arşidükü Protokol Bakımından Osmanlı Sadrazamına Denk Olacak)

İstanbul Antlaşması(1700): Rusya İle Osmanlı Arasında İmzalanmıştır. Rusya Azak Kalesini Alarak Karadenize İnmiş, İstanbul’da Daimi Bir Elçi Bulundurmakla Da Osmanlıdaki Gelişmeleri Yakından Takip Etme Olanağı Bulmuştur.

İstanbul Antlaşması(1724): Osmanlı Devleti İle Rusya Arasında İmzalanan İlk Dostluk Antlaşmasıdır.

İstanbul(Tersane) Konferansı(1876): Balkan Bunalımını Çözmek İçin Toplanan Bu Konferansa Osmanlı Devleti, İngiltere, Fransa, Rusya, Avusturya Ve Almanya Katılmıştır. Bosna Hersek Ve Bulgaristan’a Bağımsızlık Verilmesi Ve Türk Askerinin Sırbistan Ve Karadağ’dan Çekilmesi İstenilince Konferans Dağılmıştır.

İtalya Seferi (452): Atillanın Papa 1. Leo’nun İsteği Üzerine Romayı Bağışladığı Sefer.

İtilaf Devletleri: İngiltere, Fransa, Rusya, Sırbistan, İtalya, Abd, Yunanistan, Japonya, Romanya.

İttifak Devletleri: Almanya, Avusturya-Macaristan, Bulgaristan, Osmanlı Devleti. İtalya Savaşın Başında Bu Cephede Yer Alırken Daha Sonra İtilaf Bloğuna Geçmiştir.

İttihat Ve Terakki Fırkası (3 Haziran 1889): Kurucuları Eski Adı Mekteb-İ Tıbbiye-İ Şahâne Olan Askerî Tıbbiyeli Beş Öğrencidir. Bunlar: İshak Sükûti, İbrâhim Temo, Abdullah Cevdet, Mehmet Reşid Ve Konyalı Hikmet Emin. 1889 Yılında İttihad-I Osmani Cemiyeti Olarak Kurulmuş Daha Sonra Adını İttihat Ve Terakki Cemiyeti Olarak Değiştirmiştir.

 İzmir Müdafaa-İ Hukuk Cemiyeti (Redd-İ İlhak): Mondros’tan Sonra İzmir’de Kuruldu. İzmir Ve Çevresinin Yunanistan’a Katılmasını Önlemek İçin Kurulmuştur. Ancak İzmir’in Yunanlılar Tarafından İşgalinin Kesinleşmesi Üzerine  Redd-İ İlhak Cemiyeti Olarak Çalışmalara Devam Edildi.

Jeosenklinal: Deniz Ortamlarından Ortalama Derinlikleri -200 Metreye Kadar Ulaşan Kıvrım Dağlarının Oluştuğu Alandır.

Kadeş Anlaşması(M.Ö 1258): Mısır İle Hititler Arasında İmzalanan Tarihin En Eski Barış Antlaşması.

Kadı Burhaneddin Devleti(1381-1398): Sivas Merkez Olmak Üzere Eretna Toprakları Üzerinde Kurulmuştur.

Kadi-L Kudat: Büyük Selçuklularda Şer-İ Mahkemelere Bakan Kadıların Başkanı.

Kadisiye Savaşı (636): Sa’d Bin Ebî Vakkâs Kumandasındaki İslâm Ordusunun, 636 Senesinde İranlılara Karşı Zaferle Netîcelenen Muhârebesi.

Kahramanmaraş: 1973’te Kahraman Unvanını Almıştır.

Kalenderoğlu İsyanı(1527): Karaman Dolaylarında Ortaya Çıkan Ve Tımarların Haksız Yere Ellerinden Alındığını İleri Süren Kalenderoğlu Ve Çevresinin İsyanıdır. Başarısız Olmuştur.

Kamu Denetçiliği Kurumu: 2010 Anayasa Değişiklikleri İle Tbmm Başkanlık Divanına Bağlı Olarak Kurulan Kuruma Kamu Baş Denetçisi Olarak 4 Yıllığına Mehmet Nihat Ömeroğlu Seçilmiştir.

Kanun Boşluğu: Yazılı Kurallarda Hüküm Bulunmaması.

Kanuni Esasi(23 Aralık 1876): Türk Tarihinin Avrupa Tarzında İlk Anayasası Dır. Osmanlı Halkı İlk Defa Seçme Ve Seçilme Hakkını Kullanarak Padişahın Yanında Yönetime Ortak Oluştur. Padişahın Ayan Meclisi Üyelerini Kendisinin Seçmesi, Yasaların Padişah Onaylarsa Yürürlüğe Girmesi, Hükümetin Padişaha Karşı Sorumlu Olması Halk Egemenliği İlkesine Ters Düşmektedir.

Kapan Eminleri: Büyük Şehirlere Çevre Bölgelerden Gelen Tarın Ürünleri Kapan Adı Verilen Büyük Tartıların Olduğu, Günümüzün Sebze Ve Meyve Hallerine Benzeyen Pazarlarda Görevli Ürünlerin Kapanlarda Tartılıp Vergilendirilmesini Sağlayan Görevli.

Kapıkulu Süvarileri: Murad Hüdavendigar Zamanında Kurulmuştur Ve Atlı Askerlerden Oluşmuştur.

Kapucubaşı: Türk İslam Devletlerinde Sarayın Günlük Hizmetlerinden Sorumlu Saray Görevlisi.

Kara Gömlekliler:  I. Dünya Savaşı Sırasında Ve Onu İzleyen Iı. Dünya Savaşı'nın Sonlanmasına Kadar İtalya'da Yarı Askeri Faşist Grup.

Karahanlı Devleti: 840 - 1212 Yılları Arasında Doğu Türkistan Toprakları Üzerinde Hüküm Sürmüş Bir Türk Devleti

Karakoyunlular: Anadolu Selçuklu Devletinin Yıkılmasından Sonra Erzurum, Erciş Musul Da Kurulmuştur.

Karasal Subarktik İklim (Kutup Altı) : Etkili Olduğu Sayılar Kuzey Amerika Ve Avrasyanın Kuzeyindeki 50-70 Derece Kuzey Enlemleri Arasında Geniş Bir Kuşak Şeklinde Uzanır. Aynı Zamanda Bu Kuşak Karasal Polar Havanın Oluşum Sahasıdır. Kış Aylarında Kar Örtüsünün Etkisinden Dolayı Artan Zemin Radyasyonunun Etkisinde Dolayı Hava Çok Soğuktur.

Kardos Cemiyeti: Rumlar Tarafından Kurulan Cemiyetin Görünüşteki Amacı Rum Göçmenlerine Yardımcı Olmaktı.Etnik-İ Eterya’nın Bir Kolu Olarak Faaliyet Göstermiş, Doğu Karadeniz’e Göçmen Adı Altında Silahlı Pontus Çeteleri Gön­dermiştir.

Karlofça Antlaşması(1699): Osmanlı Devletiyle Kutsal İttifak (Avusturya, Lehistan, Malta Şövalyeleri, Venedik,Rusya) Arasında İmzalanmıştır. Osmanlı Batıda İlk Kez Toprak Kaybetmiş, Gerileme Dönemine Girmiş Ve Türklerin Geri Çekilmesi Sakarya Meydan Savaşına Kadar Devam Etmiştir.

Karluklar: İslamiyeti Kabul Eden İlk Türk Boyu-Talas Savaşında Müslüman Arapları Destekleyerek Savaşın Kazanılmasını Sağlayan Topluluk.

Karstik Göller: Çözünebilen Kayaçların Bulunduğu Sahalarda Meydana Gelen Göllerdir. Göller Yöresi'ndeki Kestel, Salda Ve Suğla Gölleri Karstik Göllerdir. Ayrıca Göller Yöresindeki Eğirdir, Beyşehir, Burdur Ve Kovada Göllerinin Oluşumunda İse Karstlaşmanın Yanında Tektonik Hareketlerde Etkili Olmuştur.

Karum: Asur Ticaret Kolonileri Çağında (M.Ö 1920-1750) Şehir Dışındaki Pazaryerlerine Yerleşen Tüccarlar, “Karum” Adı Verilen Pazarlarda Alışveriş Yapabiliyordu. Karumların En Başlıcası İse Kültepe’nin Aşağısında Kurulmuş Olan “Kaniş Karum”Du. Anadolu’daki Karumların Hepsi Kaniş Karum’a, O Da Asur’a Bağlı Bulunmaktaydı. Diğer Karumlardan Bazıları İse; Hattuşaş, Aneş, Karahöyük Ve Alişar Olarak Sıralanabilir.

Kasım Gülek: Menderes Döneminde  Bir Gün Gözaltında Tutulan Ve Daha Sonra 6 Ay Hapse Mahkum Olan Chp Genel Sekreteri.

Kavaid-İ Osmaniyye: Türk Dilinin Türkçe Yazılmış İlk Dilbilgisi Kitabıdır. Yazarı Ahmet Cevdet Paşadır.

Kayın: Öksin Alanının Karakteristik Bir Türü Olan Doğu Kayını, Sıcaklık İsteği Orta, Nem İsteği Yüksekçe, Gölgeye Dayanıklı, Kuraklığa Ve Dona Karşı Dayanıksız Bir Ağaçtır. İstediği Bu Özellikleri Ülkemizde Karadeniz İkliminin Hüküm Sürdüğü Kuzey Anadolu Dağlarının Kuzey Yamaçlarında Ve Bu Etkinin Sokulduğu Marmara Bölgesi'ndeki Dağlık Sahaların Kuzeye Açık Yamaçlarında Bularak Geniş Bir Alana Yayılmıştır.

Kırım’ın Kaybedilme Süreci: Küçük Kaynarca Antlaşmasıyla(1774) Kırım Bağımsız, Aynalıkavak Tenkihnamesiyle(1779) Rus Yanlısı Şahin Girayı’ın Kırım Hanı Olarak Tanınması Ve Yaş Antlaşmasıyla(1792) Kırım’ın Rusya’ya Ait Olduğunun Kabulü.

Kırşehir: Osman Bölükbaşı'ya Oy Verdiği İçin 1954'te İlçeye Dönüştürülmüş, 1957'de Tekrar İl Olmuştur.

Kıtaların Batı Kısmında Görülen Denizel İklim(Maritim İklim): Bu İklim Avrupa Ve Amerikada Kıtaların Batı Kısmında 40-45 Derece İle 60 Derece Kuzey Enlemleri Dolayına Kadar Görülür. Tüm Mevsimler Aşağı Yukarı Yağışlıdır. En Fazla Yağış Kış Mevsiminde Düşer. Yaz Döneminde İse Yer Yer Kuraklık Hissedilmektedir.

Kıyı Set Gölleri: Dalga Ve Akıntıların Bir Koy Veya Körfezin Ağız Kısmında Malzemeleri Biriktirmesiyle Oluşurlar. Ülkemizde Büyük Ve Küçük Çekmece Gölleri, Durusu (Terkos) Gölü, Çukurova Deltasındaki Akyatan Gölü Bu Göllere Örnektir.

Kızılçam: Kızılçam, Sıcaklık Ve Işık İsteği Yüksek, Nem İsteği Az, Kuraklığa Dayanıklı, Karaçam Ve Sarıçama Oranla Dona Hassas, Dolayısıyla Karasal İklimlerde, Doğal Olarak Yetişemeyen Bir Çam Türüdür. İstediği Bu Ekolojik Özellikleri Akdeniz İkliminde Bulur Ve Geniş Yayılışa Ulaşır Ve Akdeniz İkliminin Klimaks Türüdür.

Kızılırmak Nehri Üzerindeki Barajlar: Hirfanlı, Derbent, Kesikköprü, Altınkaya, Kapulukaya, Çubuk 1 Ve 2

Kilikyalılar Cemiyeti: İstanbul’da Kurulan Bu Cemiyetin Amacı Adana Ve Çevresini Fransız Ve Ermeni İşgalinden Kur­tarmaktır.

Kisedar: Cebeci Ocağında Parayı Toplayan, Para Hesabını Tutan Kimse.

Konvansiyon Meclisi(Meclis Hükümeti Sistemi)(1792-1795): 1789 Fransız Devriminden Sonra Faaliyet Gösteren Ve İhtilal Meclisi Özellikleri Taşıyan Kuvvetler Birliğini Esas Alan Fransız Meclisi.

Konveksiyonel Yağışlar: Zeminde Isınmaya Başlayan Havanın Dikey Olarak Yükselmesi Sonucu Soğuyan Hava Yeteri Kadar Nem Taşıyorsa Bu Nemi Yağış Olarak Bırakır. Kümülonimbüs Bulutları Bu Şekilde Oluşur.

Korrazyon: Rüzgarın Taşıdığı Malzemenin Çarptığı Yüzeyi Aşındırmasıdır.

Koyunhisar Savaşı(1302): Osman Bey İle Bizans Arasında Yapılan Savaşın Galibi Osmanlılardır.

Krater Gölleri: Volkanik Bölgelerde Görülen Göllerdir. Nemrut Dağındaki Nemrut Gölü, Konya Karapınarda Meke Tuzlası, Acıgöl Ve Isparta Gölcük Gölü Bunlara Örnektir.

Kresy Savaşı(1246): Modern Anlamda İlk Top İngilizler Tarafından Bu Savaşta Kullanılmıştır.(İng-Fransızlar Arasında Yapılmıştır).

Kristof Kolomb(1492): Amerika Kıtasını Bulmuş Ve Bahama Takımadalarına Ulaşmıştır.

Kutup İklimi : Yeryüzünde Goröndland Ve Antartika Kara Kütleleri Buzla Kaplıdır. Soğuk Arktik Okyanusta (Kuzey Buz Denizi) Yüzen Buz Kütlesi Çok Geniş Saha Kaplar Ve Bu Sahalarda Kutup İklimi Etkilidir.-30, -35 Derece Sıcaklık Vardır. Kuzey Buz Denizindeki Sıcaklık -12 İle -4 Derece Arasındadır.

Kuyucu Murat Paşa(1606-1611): I. Ahmet Döneminde Anadoluda Celali İsyanlarının Bastırılmasında Önemli Rol Oynayan Osmanlı Sadrazamı.

Kuzey Anadolu Fay Hattı: Anadolu Plakasının Altında Hep Kuzeye Hareket Eden (Konveksiyonel Akım Kuzeye Olduğundan) Arap Plakası Vardır. Anadolu’nun Kuzeyinde Karadeniz’in Bulunduğu Noktada Karadeniz Kratonu Vardır. Arap Plakası Anadolu Plakasını Kuzeye Doğru Sıkıştırdıkça Anadolu Karası Doğuda Da Eski Kütleler Bulunduğundan Doğuya Gidemez Ve Batı -Güney Batı İstikametine Yönelir. Bu Durumda Egeid Karası Çöküyor Ve Bugünkü Yapı Oluşuyor.

Küçük Kaynarca Antlaşması(1774): Osmanlı İle Rusya Arasında İmzalanmış, Kırımın Bağımsız Olmasıyla İlk Defa Halkı Müslüman Olan Bir Toprak Kaybedilmiş, İlk Kez Savaş Tazminatı Ödemek Zorunda Kalınmış, Rusyanın İstanbulda Sürekli Elçi Bulundurması Ve İstediği Yerde Konsolosluk Açması Kabul Edilmiştir. Rusya’ya Kapitülasyonlardan Yararlanma Hakkı Verildi.

Kümülonimbüs: Dikeye Yükselen Ve Yağış Getiren Bulut Şeklidir. Şimşek, Yıldırım Vardır.

Kürt Teali Cemiyeti: Wilson Prensiplerinden Güç Alınarak İstanbul’da Kurulmuştur. Doğu Anadolu’da Bağımsız Bir Kürdistan Devleti Kurmayı He­deflemiştir.

Labarna: Hitit Devletinin Kurucusu.

Ladin: Sıcaklık İsteği Az, Nem İsteği Yüksek Bir Tür Olan Doğu Ladini Ülkemizde Bu Ortamı Doğu Karadeniz Dağlarının Yüksek Seviyelerinde Bulmuştur. Doğu Karadeniz Kıyılarındaki Her Mevsim Yağışlı Ilıman İklim Ladinin Yayılış Gösterdiği Yüksek Seviyelerde Yerini Daha Serin Ve Nemli Bir İklime Bırakmıştır.

Lale Devri Islahatları(1718-1730): Pasarofça Antlaşmasından Patrona Halil İsyanına Kadar Geçen Dönemdir. İlk Kez Avrupa’nın Üstünlüğü Kabul Edilmiş, Avrupa’nın Önemli Merkezlerinde (Paris, Viyana, Moskova, Varşova) İlk Kez Geçici Elçilikler Açılmış, Yalovada Kağıt Fabrikası, İstanbulda Kumaş Ve Çini İmalathaneleri Açılmış, Çiçek Aşısı Uygulanmış, Enderun Ve Yeni Cami Kütüphaneleri Açılmış, Said Efendi Ve İbrahim Müteferrika Tarafından İlk Türk Matbaası Kuruldu. İtfaiye Bölüğü Kuruldu. Tercüme Faaliyetlerine Başlanıldı. Avrupadan Rokoko Ve Barok Tarzı Örnek Alınarak Mimari Eserler Yapıldı. En Önemli Eser Iıı. Ahmet Çeşmesidir.

Lebensraum (Hayat Alanı): Hitlerin Almanya Dışında Bulunan Bütün Almanların Birleştirilmesini Ve Bir Tek Devlet Altında Toplanmasını Hedefleyen Politikası.

Locarno Anlaşması (1 Aralık 1925): Fransa, Almanya, İngiltere, İtalya,Polonya, Belçika Ve Çekoslovakya Arasında İmzalanan Devletleri Savaştan Korumak Ve Anlaşmazlıkların Barışçı Yollarla Çözümlenmesini Öngören Antlaşmaya Göre Almanya Fransa Ve Belçika Sınırlarının Kesin Ve Sürekli Olduğunu Kabul Ediyordu. Anlaşmazlık Çıkması Durumunda Sorun Birleşmiş Milletler Cemiyeti'ne İntikal Ettirilecekti. İngiltere Ve İtalya'da Tespit Edilecek Statükonun Kefili Olacaklardı. Tüm Anlaşmazlıklar Barış Yolu İle Çözümlenecekti. Bu Antlaşma, Almanya'nın Milletler Cemiyeti'ne Üye Olmasıyla Yürürlüğe Girecekti.

Lonca: Ürünlerin Kaliteli Yapılmasını Sağlamak Ve Fiyatları Belirlemek, Esnafla Hükümet Arasındaki İlişkileri Düzenlemek, Üyelere Kredi Sağlamak Ve Zararlarını Karşılamak, Mesleki Eğitim Vermek Gibi Görevleri Olan Teşkilat.

Londra Boğazlar Sözleşmesi(1841): Osmanlı, Devleti, İngiltere, Fransa, Rusya, Avusturya Ve Prusya’nın İmzaladığı Bu Antlaşmayla Osmanlı Devletinin Boğazlar Üzerindeki Mutlak Egemenliği Sona Ermiş Ve Boğazlar Uluslar Arası Bir Statü Kazanmıştır.

Londra Konferansı(1840): Mısır Sorununun Çözüldüğü Bu Konferansta Mısır Özerk Bir Eyalet Haline Gelmiştir. Konferansa Osmanlı, Devleti, İngiltere, Rusya, Avusturya Ve Prusya Katılmıştır. Fransa İse Doğu Akdeniz’deki Çıkarlarından Dolayı Mehmet Ali Paşayı Desteklemiş Ve Konferansa Katılmamıştır.

Maarif Teşkilatı: 1857 Yılında İlk Milli Eğitim Bakanlığı Olan Maarif’i Umumiye Nezareti Kuruldu. 1869 Yılında Kabul Edilen Maarif-İ Umumiye Nizamnemesi İle İlköğretim Zorunlu Hale Getirilmiştir.

Macellan Boğazı(1519): Macellan Amerika Kıtasının Güneyindeki Macellan Boğazından Büyük Okyanusu Geçerek Filipinlere Ulaşmıştır. Yerlilerle Yaptığı Savaşta Ölmüş, Yardımcısı Del Kano Seyahatı Devam Ettirmiştir.(1522)

Maddi Müeyyide: Hukuk Kurallarına Uyulmadığında Karşılaştığımız Tepkidir. Maddi Müeyyideler Kamu Gücü Tarafından Desteklenir.

Mahmut Şevket Paşa: Hareket Ordusu Komutanı.

Malikane: Üstün Hizmetleri Nedeniyle Bazı Devlet Görevlilerine Verilen Topraklardı.

Maltepe(Pelekanon) Savaşı (1329): Orhan Bey Komutasındaki Osmanlı Ordusu Bizans Kuvvetlerini Yenilgiye Uğratmıştır.

Manavgat Nehri Üzerindeki Barajlar: Oymapınar

Manevi Müeyyide: Hukuk Kuralları Dışındaki Sosyal Kurallara Uymadığımızda Karsılaştığımız Tepkidir. Örn: Ayıplama, Küçümseme, Dışlama, Arkasından Konuşma, Lakap Takma, Davet Etmeme, Saygı Göstermeme Vb.

Margos Antlaşması(434): Avrupa Hun Devleti (Atilla) İle Bizans Arasında Yapılmıştır.

Mavri Mira Cemiyeti:İstanbul Fener-Rum Patriği Tarafından Kurulmuştur. Amacı Büyük Yunanistan Krallığını Kurmaktı.

Mecelle-İ Ahkam-I Adliye(1868-1878 ): Cevdet Paşa Başkanlığında Toplanan Komisyonun Yazdığı Osmanlı Medeni Kanunu. 1926 Yılında Yürürlükten Kaldırılmıştır.

Meclis-İ Valay-I Ahkam-I Adliye: 1837 Yılında Sultan Iı. Mahmûd Zamanında, Adli İşlere Bakmak Üzere Kurulan Bugünkü Yargıtay Ve Danıştayın Vazifesini Gören Kurum.

Mekabi Ve Alyans-İsrailit Cemiyetleri: Yahudiler Tara­fından Ekonomik Çıkarlarını Korumak Amacıyla Kurulan Zararlı Cemitlerdir.

Mekan Faydası: Malların, Bulundukları Veya Daha Fazla Bulundukları Yerlerden; Bulunmadıkları Veya Daha Az Bulundukları Yerlere Götürülmeleri Sonucu Sağlanan Faydadır

Mekteb-İ Ulum-U Harbiye(1834): Iı. Mahmut Döenminde Asakir-İ Mansure-İ Muhammediye Ordusuna Subay Yetiştirmek İçin Kurulmuştur.

Mengücekliler(1080-1228): Mengücek Gazi Tarafından Erzincanda Kurulmuştur.

Merkantalizm: 1450-1750 Yılları Arasında Yani Ortaçağ Ve Fizyokrasi Arasındaki Dönemde Gelişen Bu Düşünce Devletçiliği Benimser Ve Amacı Para Miktarını Arttırmaktır. Değerli Madenlerin Hakimiyeti Esasına Dayanan Bu Görüşte Milli Servet Değerli Madenlerin Çokluğuyla Ölçülür. Kötü Para İyi Parayı Kovar İlkesi Bu Dönemden Kalan Bir Görüştür.

Merkeze Bağlı Eyaletler: Yöneticileri Doğrudan Doğruya Merkezden Atanan Bağlı Eyaletlerdir. Salyaneli(Yıllıklı) Ve Salyanesiz(Yıllıksız) Olmak Üzere İki Çeşittir.

Meşe: Ülkemizde Toplam Orman Alanı İçinde Çamdan Sonra Gelen Meşenin, 18 Doğal Türü Bulunmaktadır. Bu Bakımdan Sıcaklık Ve Nem İstekleri Farklı Olmakla Birlikte Ülkemizde Genellikle Güney Yamaçları Yetişme Ortamı Seçer. Bu Türlerden Mazı Meşesi, Saplı Meşe, Sapsız Meşe, Tüylü Meşe, Palamut Meşesi, Saçlı Meşe, Kermes Meşesi Ülkemizde Geniş Bir Yayılış Gösterirken Macar Meşesi, Istranca Meşesi, Lübnan Meşesi, Doğu Karadeniz Meşesi, Pırnal Meşesi, Boz Pırnal Meşesi Lokal Alanlarda Yayılış Göstermektedir.

Meşveret: İttihat Ve Terakki Cemiyetinin Yayın Organı. 2. Abdülhamit Devrinde Kapatılmıştır.

Mete Han: Hun İmparatorluğunun En Parlak Dönemini Yaşatan Hükümdar (Mö 209-174)

Mevzu Hukuk: Mevzuat Olarak Da Adlandırılır. Bir Ülkede Yetkili Makamlar Tarafından Konulan Ve Halen Yürürlükte Bulunan Yazılı Hukuk Kurallarının Tümüne Denir.

Milli Kongre Cemiyeti: İstanbul’da Kurulan Bu Cemiyetin Amacı, Türklere Karşı Yapılan Haksız Ve Yersiz Propagandalara Karşı Çıkmak, Basın Ve Yayın Yolu İle Türk Milletinin Haklı Sesini Dünyaya Duyurmaktır. Kuvay-İ Milliye Tabirini Kullanan İlk Cemiyettir.

Miri Topraklar: Fetihler Yoluyla Ele Geçirilen Topraklar Tapu Defterlerine Kaydedilen Ve Devletin Mülkiyetine Geçen Topraklar. Ocaklık, Yurtluk, Paşmaklık, Malikane, Mukataa, Metruk, Vakıf Ve Dirlik(Has, Zeamet, Tımar) Bu Toprak Yönetim Çeşitlerindendir.

Miryakefalon Savaşı(1176): Anadolu Selçuklu Sultanı Iı. Kılıç Arslan İle Bizans İmparatoru I. Manuel Komnenos Arasında, Denizli Çivril Düzbel Geçidi Yakınlarında  Yapılan Savaş. Anadolu'da Türk Hakimiyetinin Kabul Edildiği Savaştır.

Miryokefalon Savaşı(1176): Iı. Kılıçarslan İle Bizans Arasında Yapılan Ve Anadolunun Kesin Olarak Türk Yurdu Haline Geldiği Savaş.

Mithat Paşa: Genç Osmanlıların Öncülerinden Olan Ve Kanun-İ Esasiyi Hazırlayan Devlet Adamı.

Mizan: İttihat Ve Terakki Cemiyetinin Mısırda Çıkarmış Olduğu Dergi.

Monreo Doktrini: James Monroe, 1817-1825 Yılları Arasında Görev Yapan Abd Başkanı. Avrupa İşlerine Karışmama, Avrupa’dan Uzak Kalma Ve Buna Karşılık Da Avrupa Devletlerini Amerika Kıtalarının İşlerine Karıştırmama Politikası.

Montrö Boğazlar Sözleşmesi(22 Temmuz 1936): Türkiye, İngiltere, Fransa, Sovyetler Birliği, Japonya, Yunanistan, Bulgaristan, Yugoslavya Ve Romanya’nın Katılımıyla Gerçekleşen Türkiye’nin Boğazlara Tam Anlamıyla Hakim Olduğu Anlaşma.

Muharrem Kararnamesi(20 Aralık 1881): Osmanlı Devletinin Kırım Savaşı Sırasında Almaya Başladığı Dış Borçları Ödeyememesi Üzerine, İngiltere, Fransa, Almanya, İtalya, Avusturya Ve Hollanda'dan Oluşan Alacaklı Ülkelerle Borçların Yeniden Düzenlenmesi Ve Yönetilmesi Amacıyla 20 Aralık 1881 Tarihinde İmzaladığı Antlaşma. Aynı Tarihte Duyun-U Umumiye İdaresi Kurulmuştur.

Muhtesip: Osmanlıda Çarşı Pazar Düzeninin Sağlanması Görevini Üstlenenlere Muhtesip Denmiştir.

Muhtesip: Türk İslam Devletlerinde Ticari Hayatı Düzenleyen Görevliler.

Mukataa: Arazi Geliri Doğrudan Hazineye Bırakılan Topraklardı.

Muson İklimi: Tropikal Kuşak İçinde Yer Alan Bu İklim Güneydoğu Asyada Özellikle Hindistan, Bangladeş, Çin Ve Japonyanın Güney Kesimini İçine Alan Sahalarda Etkilidir. Bu İklimin Görüldüğü Yerlere Muson Asyası Adı Verilir. Rüzgarın Etkinliğine Bağlı Olarak Kışı Kurak Ve Yazı Yağışlı Bir İklim Görülmektedir.

Mustafa Çelebi(Düzmece Mustafa): Yıldırım Beyazıd’ın Oğullarından Biridir. Çelebi Mehmet Ve Iı. Murat Dönemlerinde Taht İçin Hak İddia Etmiş Ve Ayaklanmıştır. Daha Sonra Yakalanarak İdam Edilmiştir.

Mutlak Nem: Hava İçerisindeki Su Buharı Miktarının M³  ‘Te Gr Olarak İfadesidir.

Müeyyide (Yaptırım): Sosyal Hayatı Düzenleyen Normlara Aykırı Davrandığımızda Alacağımız Tepkidir.

Mühendishane-İ Bahri Humayun(1773): Iıı. Mustafa Döneminde Donanmanın Personel İhtiyacı İçin Kurulmuştur.

Mühendishane-İ Berri Humayun(1793): Iıı. Selim Döneminde Kara Subayı Yetiştirmek Amacıyla Kurulmuş Varlığını I. Dünya Savaşına Kadar Sürdürmüştür.

Mülk Topraklar: Mülkiyeti Sahışlara Ait Olan Topraklar. Öşri Ve Haraci Toprak Olmak Üzere İkiye Ayrılmıştır.

Mülkiyet Faydası : Malların, Onlara En Çok Değer Veren Kişilere Satılmaları Sonucu Sağlanan Faydadır.

Münşii(Tuğrai): Padişahın Tuğrasını Çeken Kişi.

Namık Kemal: Türk Kültürü Ve Türk Medeniyeti Kavramlarına Vurgu Yapan İlk Aydın.

Nant Fermanı(1598): Fransada Kalvenistlere İnanç Serbestiyeti Tanınmıştır.

Nemli Kıtasal İklim: 40-55 Derece Kuzey Paralelleri Arasında Kıtalar İle Kıtaların Doğu Sahilleri Arasında Yer Alan Amerika Ve Asyada Etkili Olan Bu İklim Tipi Kuzeydeki Karasal(Polar) Hava Kütlesiyle Güney Ve Güneydoğudaki Karasal Tropikal Hava Kütleleri Arasında Bulunur.

Nemli Subtopikal İklimler: Abd’nin Güney, Güney Amerikada Brezilyanın Güneyi, Arjantin, Uruguay, Afrikanın Güneydoğu Ve Avustralyanın Doğu Bölgesinde Hüküm Sürer. Bu Bölgeler Nemli Tropikal Hava Kütlesinin Etkisi Altında Kalır Ve Bu Nedenle Söz Konusu Hava Kütlesi Kıtaların Doğu Kısmındaki Kara Kütlelerini Etkilediğinde Bol Miktarda Yağış Alır.

Niceliksel Fayda : Malların Kullanım Miktarlarının Arttırılmasıyla İlgili Fayda.

Niğbolu Savaşı(1396): I. Beyazıd Macar Kralı Komutasındaki Haçlı Ordusunu Ağır Bir Yenilgiye Uğratmıştır.

Nihavend Savaşı (642)( Fethul Fütuh):  Müslüman Araplar İle Sasani Orduları Arasında İran'da Yapılan Çarpışma.

Niteliksel Fayda : Malların Sağladıkları Faydanın Ortaya Çıkarılması; Ya Da Elde Edilen Faydanın Arttırılmasıyla İlgilidir. Dört Tür Niteliksel Fayda Vardır.

Niyabet Rusumü: Devlet Görevlilerinin Yöneticilikleri Sırasında Halktan Aldığı Vergi.

Niyabet-İ Saltanat: Hükümdar Başkentte Olmadığında İşleri Yürütür Ve Hükümdara Vekalet Ederdi. Devlet İdaresinde Vezirden Sonra Gelirdi.

Ocaklık: Kale Muhafızları Ve Tersane Giderleri İçin Ayrılan Topraklardı.

Ogsburg Antlaşması(1555): Alman İmparatoru Şarlken Protestanlık Mezhebini Resmen Kabul Etmiştir.

Orografik Sis: Nemli Bir Hava Kütlesi Bir Dağ Yamacını Tırmanır Ve Yükselir. Bunun Sonucunda Hava Kütlesi Soğur Ve Sis Oluşur.

Orografik Yağışlar: Ortaya Çıkmasında Dağ Yamacı Boyunca Yükselen Hava Kütlesinin Soğuması Önemlidir. Bir Dağa Tırmanan Hava Kütlesinin Adyabatik Olarak Soğuması Sonucunda Oluşur. Eğer Hava Kütlesinin Nem Durumu Soğuma İle Yağışın Oluşumuna Yol Açtığında Dağlık Kütlenin Hava Kütlesinin Geldiği Tarafa Bakan Yamacı Yağış Alır. Aksi Yamaçta Yağış Olmaz.Fön Rüzgarı Oluşur. Doğu Karadenizde Kışları Görülür.

Orta Kuşak : 35-55 Enlemleri Arasındaki Kuşaktır.

Orta Toroslar: Aladağlar, Boklar, Engizek, Tahtalı, Maraş(Ahır), Binboğa Dağları Bu Bölgededir.

Osmanlı Devletinin Yönetim Merkezleri: Söğüt, Karacahisar, İznik, Bursa, Edirne, İstanbul

Osmanlı Hürriyetperveran Cemiyeti: Prens Sabahattin Ve Arkadaşlarının İttihat Ve Terakki Cemiyetinden Ayrılarak Kurdukları Cemiyet.

Osmanlı Kuruluş Dönemi Mimarisi: İznikteki Hacı Özbek Camii, Bursa’daki Orhan Bey Camii, Ulu Cami Ve Yeşil Camii

Osmanlı Merkez Teşkilatındaki Değişmeler:

Xvııı. Yy Dan İtibaren Divanın Yerini Babıali Almıştır.

Iı. Mahmut Divan-I Kaldırarak Avrupa Tarzında Bakanlıklar Kurmuştur.

Sadrazamlık Makamı Kaldırılarak Yerine Başvekalet Makamı Oluşturulmuştur.

Iı. Mahmut Döneminde Askeri İşlerini Düzenlemek İçin Dar-I Şüra-İ Askeri

Mülkiye İşlerini Planlamak İçin Dar-I Şura-İ Babıali,

Adli İşleri Düzenlemek İçin Meclis-İ Vala-İ Ahkam-I Adliye Kurulmuştur.

Maarif Nezareti

Bayındırlık Hizmetleri İçin Nafia Nezareti

Ordu Kurumlarının İhtiyaçlarını Karlamak İçin Seraskerlik(Savunma Bakanlığı),

1868 Te Şuray-I Devlet Ve Divanı Adliye Kurulmuştur.

Osmanlı Taşra Teşkilatındaki Görevliler: Beylerbeyi, Sancakbeyi, Kadı, Subaşı, Muhtesip, Kapan Emini, Beytülmal Emini, Gümrük Ve Bac Eminleri.

Osmanlı Yükseliş Dönemi Mimarisi: Xvı. Yy Da Zirveye Çıkmıştır. Mimar Sinan 400 Den Fazla Eser Vermiştir. İstanbul’daki Şehzadebaşı Camii Çıraklık, Süleymaniye Camii Kalfalık, Edirne’deki Selimiye Camii Ustalık Eseridir.

Osmanlıda Askeri Teşkilat:

İlk Olarak Orhan Bey Döneminde Yaya Ve Müsellem Adıyla İlk Düzenli, Sürekli Ve Maaşlı Ordu Kurulmuştur.

I.Murat Dönemimde Kapıkulu Ordusunun Temelleri Atılmıştır.

Osmanlıda Bankacılık: Bankacılık Faaliyetleri Tanzimat Döneminde Başlamıştır. İlk Banka Paranın Değerinin Korunması İçin 1847 Yılında Açılan Bank-I Dersaadet’tir. 1856 Da Londra’da Kurulan Bank-I Osmani’nin Adı 1863’te Bank-I Osman-İ Şahane Olarak Değiştirilmiştir. Bu Banka Para Basma Yetkisinin Verilmesinden Sonra Çalışmalarını Bir Devlet Ve Ticaret Bankası Olarak Sürdürmüştür. Çiftçiye Kredi Vermek Üzere Memleket Sandıkları, İstanbul Emniyet Sandığı Ve Daha Sonra Ziraar Bankası Kuruldu. 1906’da Ticareti Desteklemek Ve Milli Şirketler Kurmak İçin Osmanlı İtibarı Milli Bankası Kuruldu.

Osmanlıda Eyalet Askerleri: Tımarlı Sipahiler, Akıncılar, Azaplar, Yayalar, Müsellemler, Yörükler, Deliler, Gönüllüler, Beşliler, Sakalar.

Osmanlıda Hükümdarlık Alametleri: Hutbe Okutmak, Para Bastırmak, Tabl(Davul), Sancak, Tuğ

Osmanlıda İlmiye Teşkilatı: Müderrisler, Kadılar, Şeyhülislam, Nakibüleşraf, Müftüler, Hekimler, Müneccimler, İmamlar, Müezzinler,Şeyhler, Şerifler.

Osmanlıda Kapıkulu Askerleri:

Piyadeler: Acemioğlanlar Ocağı, Yeniçeri Ocağı, Cebeci Ocağı, Topçu Ocağı, Top Arabacıları Ocağı, Humbaracı Ocağı, Lağımcı Ocağı

Süvariler: Sipahi, Silahtar, Sağ Ulufeciler, Sol Ulufeciler, Sağ Garipler, Sol Garipler.

Osmanlıda Medrese: İlk Medrese Orhan Bey Döneminde İznik’te Kurulmuştur. (1331). 1924 Yılında Da Kaldırılmıştır.

Osmanlıda Para: Osmanlı Devletinin Para Birimi Akçedir. İlk Osmanlı Akçesi Osman Bey Tarafından Bastırılmıştır. Abdülmecit Döneminde Kaime Adıyla Kağıt Para Basılmıştır.

Osmanlıda Yardımcı Kuvvetler: Savaşlarda Osmanlı Devletine Bağlı Devlet Ve Beyliklerden Alınan Askerlerdi. Bunların En Önemlisi Kırım Atlıları, Eflak, Boğdan, Erdel Ve Arnavutluk Kuvvetleridir.

Osmanlının Belli Başlı Nakkaşları: Nigari, Nakkaş Osman Paşa, Kalender, Levni.

Osmanlıya Bağlı Hükümet Ve Beylikler: Siyasi Yönden Osmanlıya Bağlı Bu Eyaletler İç İşlerinde Bağımsız, Dış İşlerinde Osmanlıya Bağlıydılar.

Kırım, Eflak, Boğdan, Erdel Hicaz

Bu Eyaletler Kırım Ve Hicaz Hariç Osmanlıya Yıllık Vergi Ödemişlerdir. Hicaz Bölgesinden Askerde Alınmazdı.

Otuzyıl Savaşları(1618-1648): Almanya İle Protestan İsveç Ve Danimarkanın Yanında Yer Alan Fransa Artasında Yapılmış Ve Almanlar Yenilmiştir. Mezhep Savaşları Şeklinde Başmıştır.

Örf Adet Hukuku: Herhangi Bir Makam Tarafından Konulmayan, Kendiliğinden Oluşan Yazısız Hukuk Kurallarıdır. Bir Örf Adetin Hukukun Kaynağı Olabilmesi İçin 3 Unsur Aranır:

1. Maddi Unsur: Devamlılık Ve Tekrarlamadır.

2. Manevi Unsur: Toplumdaki Genel İnanıştır.

3. Hukuki Unsur: Maddi Yaptırımdır.

Memleketin Her Yerinde Bilinen Ve Uygulanan Kurallar “Genel Örf Ve Adet Hukukunu” Oluşturur. Yarıcılık (Tarımla İlgili) Ve Ortakçılık (Hayvancılıkla İlgili) Kurallar Tüm Ülkede Bilinen Genel Örf Ve Adet Kurallarıdır.

Örfi Vergiler: Çift Resmi, Cerime, Avarız, Niyabet Rusumü, Baclar Ve Gümrük Resimleri.

Öşri Topraklar: Mülkiyeti Müslüman Olan Kimselerin Elinde Bulunan Ve Üretimden 1/10 Oranında Vergi Alınan Topraklardı.

Öşür: Müslüman Çiftçilerden Ürettikleri Ürünün Onda Biri Oranında Alınan Dini Kaynaklı Vergi.

Öşür: Müslüman Halktan Alınan Ürün Vergisi.

Padişahlıktaki Gelişmeler:

I. Murat Döneminde Hükümdarlık Hakkının  Padişah Ve Oğullarına Ait Olması,

Fatih Döneminde Ülkenin Padişahın Malı Sayılması

Iı. Selim Döneminde Yalnızca En Büyük Şehzadenin Sancağa Çıkması

I. Ahmet Döneminde Hükümdar Olma Hakkının Akıllı Olmak Şartıyla En Yaşlı Şehzadeye Tanınması Kabul Edilmiştir.

Paltova Savaşı(1709): Rusya İle İsveç Arasında Yapılmış Ve İşveç Yenilmiştir. İsveç Kralı Xıı. Şarl’ın Osmanlıya Sığınması Ve Rusyanın Osmanlı Topraklarına Girmesi Prut Savaşına Neden Olmuştur.

Pankuş Meclisi: Hititlerde Kralı Denetleme Yetkisine Sahip Meclis.(İlk Defa Meşrutiyet Yönetimi)

Paris Antlaşması(1856): Rusya Osmanlını İç İşlerine Karışma İmtiyazını Kaybetmiş, Osmanlı Toprak Bütünlüğü Avrupalı Devletlerin Garantisi Altında Olacak Maddesiyle Kendini Koruyamayacak Durumda Olduğu Kabul Edilmiş, Avrupa Devleti Sayılmış Ve Devletler Genel Hukukundan Yararlanma İmkanı Bulmuştur. Osmanlı Telgraf, Demir Yolu Gibi Teknolojik Yeniliklerle Tanışmıştır. Kapitülasyonların Kaldırılması İlk Defa Burada Gündeme Getirilmiştir. Osmanlı Devleti, İngiltere, Fransa, Rusya, Piyomente, Avusturya Ve Prusya Arasında İmzalanmıştır. Rusya 1853-1856 Yılları Arasında Yapılan Kırım Savaşının Mağlubudur. Osmanlı Bu Savaş Sırasında İlk Defa Dış Borç Almıştır.

Paris Barış Konferansı(18 Ocak 1919): I. Dünya Savaşından Sonra Toplanmıştır. Polonya, Çekoslovakya, Litvanya, Letonya, Estonya, Finlandiya Gibi Bağımsız Devletler Kurulmuştur. Milletlet Cemiyetinin Kurulması Kararlaştırılmıştır.

Pasarofça Antlaşması(1718): Osmanlı Devleti İle Avusturya Arasında İmzalanmıştır. Belgrad Avusturya’nın Eline Geçmiştir. Lale Devri Başlamıştır.

Paşmaklık: Vergi Gelirleri Padişahın Kızlarına Ve Ailesine Bırakılan Topraklardı.

Patrona Halil İsyanı(1730): Lale Devri Sona Ermiş, Sadrazam Nevşehirli Damat İbrahim Paşa İdam Edilmiş, Iıı. Ahmet Tahttan İndirerek Yerine I. Mahmut’u Tahta Çıkardılar.

Pervaneoğulları: Anadolu Selçuklu Devletinin Yıkılmasından Sonra Sinop Da Kurulmuştur.

Polar Kuşak : 75-90 Kuzey –Güney Enlemleri Arasındaki Kuşaktır. Kutup Noktaları.

Pontus Rum Cemiyeti: Trabzon Merkez Olmak Üzere Samsun’dan Batum’a Kadar Uza­nan Topraklarda Pontus-Rum Devleti Kurmayı Amaçlamıştır

Pozitif Hukuk: Müspet Hukuk Ya Da Yürürlükteki Hukuk Olarak Da Adlandırılır. Belli Bir Ülkede, Belli Bir Dönemde Yürürlükte Bulunan Yazılı-Yazısız Hukuk Kurallarının Bütününe Denir.

Prut Antlaşması(1711): Osmanlı İle Rusya Arasında İmzalanmış, Rusya 1700 Yılında Yapılan İstanbul Antlaşmasıyla Kazanmış Olduğu Hakları Geri Vermiştir. Bu Zafer Osmanlı Devletine 18. Yy Da Kaybettiği Toprakları Geri Alma Ümidi Vermiştir.

Radyasyon Sisi: Gece Sırasında Yeryüzünün Soğuması Sonucu Ortaya Çıkar. Geçiş Mevsimlerinde Görülür. Isı Kaybı Önemlidir.

Ramazanoğulları(1353-1608): Adana Çevresinde Kuruldu.

Refleksiyon: Güneş Işınlarının Cisme Çarparak Yansımasıdır.

Restorasyon Devri(1815-1827): Viyana Kongresinden Navarin Olayına Kadar Geçen Döneme Avrupa’da Yeniden Kurmak, Düzenlemek Anlamına Gelen Restorasyon Devri Denilmiştir.

Sadabat Paktı (8 Temmuz 1937): 8 Temmuz 1937’de Türkiye, İran, Irak Ve Afganistan Arasında İmzalanan Pakt.

Sadabat Paktı (8 Temmuz 1937): Türkiye-İran-Irak Ve Afganistan Arasında 5 Yıl Süreyle İmzalanan Bu Anlaşmayla Taraflar; Milletler Cemiyeti Ve Briand-Kellog Paktına Bağlı Kalmayı, Birbirlerinin İçişlerine Karışmamayı, Ortak Sınırlara Saygı Göstermeyi, Birbirlerine Karşı Herhangi Bir Saldırıya Girişmemeyi Taahhüt Ediyorlardı.

Sahip Ataoğulları: Anadolu Selçuklu Devletinin Yıkılmasından Sonra Afyonkarahisar Da Kurulmuştur.

Saint Benoit(1583): Osmanlı Topraklarında Katoliklerin Koruyuculuğunu Üstlenen Fransa Tarafından Açılan İlk Okul.

Sakarya Nehri Üzerindeki Barajlar: Porsuk, Bayındır, Sarıyar (Hasan Polatkan) Gökçekaya, Kurtboğazı

Salgurlular: Büyük Selçuklu Topraklarından İran Da Kurulan Atabeylik.

Saltuklular(1072-1202): Büyük Selçuklu Sultanı Alparslan’ın Komutanlarından Ebulkasım Tarafından Erzurumda Kurulmuştur.

Salyaneli(Yıllıklı) Eyaletler: Tımar Sisteminin Uygulanmadığı Eyaletlerdir. Bu Eyaletlerdeki Vergiler İltizam Sistemi İle Yıllık Olarak Toplanıyordu. Bu Vergiye Yıllık Anlamına Gelen Salyaneli Denmiştir.

Mısır, Habeş, Trablusgarp, Tunus, Cezayir, Yemen

Salyanesiz(Yıllıksız) Eyaletler:Dirlik Sisteminin Uygulandığı Eyaletlerdir. Bu Eyaletlerin Toprakları Has, Zeamet Ve Tımarlara Ayrılmıştır. Bu Uygulama İle Memur Maaşlarının Karşılanması Ve Toprak Gelirleriyle Asker Yetiştirilmesi Amaçlanmıştır.

Anadolu, Rumeli, Budin,Bosna,Karaman, Sivas, Musul, Bağdat, Erzurum

Samimi Anlaşma Misakı: 1933’te Türkiye İle Yunanistan Arasında İmzalanan Ve Tarafların Trakya Sınırını Garanti Eden Misak.

Sancağa Çıkma: Orhan Bey Döneminde Başlayan Bu Uygulama Iıı. Mehmet Dönemine Kadar Devam Etmiştir. Iıı. Mehmet Döneminde Şehzadelerin Sancağa Çıkma Geleneği Kaldırılmıştır. Şehzadeler Sarayda Sürekli Göz Hapsinde Tutulmaya Başlamışlardır(Kafes Usulü)

Sarıçam: Sıcaklık Ve Su Gereksinimi Çok Az, Dona Yanıklı Bir Tür Olan Sarıçam Çok Değişik İklim Kuşaklarına Uyum Sağlamış Bir Ağaç Türüdür.

Sazlıdere Savaşı(1363): I. Murat Zamanında Yapılan Bu Savaş Sonunda Edirne Fethedilmiştir.

Selçuklu Paraları: İlk Kez I. Mesut Zamanında Bakırdan Para Bastırılmıştır. Türkmen Beyliklerinden Artuklu, Mengücekli Ve Saltuklu Hükümdarları Kendi Adına Para Bastırmışlardır.

Serbest Cumhuriyet Fırkası(12 Ağustos 1930): Türkiye Cumhuriyetinin Üçüncü Siyasi, İkinci Muhalefet Partisi. Türk Siyâsî Târihi İçinde Taşıdığı Önem Programında İlk Defâ Kadınlara Seçme Ve Seçilme Hakkı Tanınmasına İlişkin Düzenlemeler İçermesi Ve Programında Laikliğe Saygı Esas Alması.

Serhenk: Türk İslam Devletlerinde Sultana Ait Kuvvetlere Yol Açan Saray Görevlisi.

Sertavul Geçidi: Silifkeyi İç Anadoluya Bağlayan Geçit.

Seyhan Nehri Üzerindeki Barajlar: Seyhan Ve Çatalan

Sıcak Su Akıntıları: Gulf Stream( Körfez Akıntısı), Kiyo Şiyo, Brezilya

Sırpların Osmanlı Devletinden Ayrılma Süreci: Bükreş Antlaşmasıyla(1812) Ayrıcalık, Edirne Antlaşmasıyla(1829) Özerklik, Berlin Antlaşmasıyla(1878) Bağımsızlık Verildi.

Sırpsındığı Savaşı(1364): I. Murat Zamanında Yapılan Bu Savaş Haçlılarla Osmanlıların İlk Savaşı Olup Savaşın Mutlak Galibi Türklerdir. Başkent Bursa Dan Edirne Ye Taşınmıştır.

Silahdarlar: Sefer Esnasında Yolları Açarlar, Köprüleri Tamir Ettirirler, Geçilmesi Zor Bataklıkları Temizlettirip Mamur Hale Getirirlerdi. Padişahın Solunda Bulunurlardı.

Silahtar: Türk İslam Devletlerinde Silahhane Denilen İmalathaneyi Yöneten Saray Görevlisi.

Simav Çayı Üzerindeki Barajlar: Çaygören

Soğuk Su Akıntıları: Humbold, Peru, Kanarya, Kaliforniya

Sökmenliler: Ahlat Ve Çevresinde Kurulmuşlardır.

Spk Başkanı: Vahdettin Ertaş

Subantarktik Kuşak: 55-65 Enlemleri Arasındaki Kuşaktır. Güney Yarımkürede Görülür.

Subarktik Kuşak : 55-65 Enlemleri Arasında Görülülür. Kuzey Y.K.’De Görülür.

Subtropikal Kuşak : 25-35 Enlemleri Arasındaki Kuşaktır. Akdeniz İklimi Bu Kuşakta Görülür.

Sulh Ve Selamet-İ Osmaniye Fırkası: Sadrazam Damat Ferit Tarafından Desteklenen Bu Cemiyet Vata­nın Kurtuluşunun Ancak Padişah Ve Halifenin Buyruklarına Bağlı Kalmakla Gerçekleşebileceğini Savunmuştur.

Süleyman Şah(1077-1086): Anadolu Selçuklu Devletinin Kurucusudur. Mezarı Bugün Suriye Topraklarında Bulunan Ve Türk Toprağı Kabul Edilen Caber Kalesindedir.

Şahkulu İsyanı(1511): Antalya Da Başlayıp Orta Anadoluya Yayılan, Şii Şah İsmailin Kışkırttığı Bir İsyandır. Iı. Beyazıd Zorla Bastırabilmiştir.

Şanghay Beşlisi: Çin Halk Cumhuriyeti, Rusya, Kırgızistan, Tacikistan Ve Kazakistan. Bu Örgüt 2001’de Özbekistan’ın Katılımıyla Şanghay İşbirliği Örgütü Adını Almıştır.

Şanlıurfa: 1984 Yılında Şanlı Unvanını Almıştır.

Şekil Faydası : Malların, Kullanım Yönüyle, Uygun Veya Daha Uygun Bir Şekle Sokulmaları Sonucu Sağlanan Faydadır.

Şer-İ Vergiler: Öşür, Haraç, Cizye

Şeyh Bedreddin İsyanı(1420): I Mehmet(Çelebi) Döneminde Yaşanmış Olan Bu İsyan Ege Bölgesinde Ve Rumelide Çıkmış Asiler Yakalanarak İdam Edilmişlerdir.

Şeyh Sait İsyanı: 13 Şubat 1925

Tabii Hukuk: İdeal Hukuk Ya Da Doğal Hukuk Olarak Da Adlandırılan “Olması İstenen” Hukuktur. Akıl Yoluyla Ulaşılabilecek Mutlak Adalet Düşüncesinin Bir Ürünüdür. İnsanın Sadece İnsan Olmaktan Kaynaklanan Doğal Hakları Olduğu Anlayışına Dayanır.

Taceddinoğulları: Anadolu Selçuklu Devletinin Yıkılmasından Sonra Niksar Da Kurulmuştur.

Takıyüddin Mehmet: Osmanlı Devleti'nde İstanbul' Da İlk Rasathaneyi Kuran Bilim Adamı.

Tanrıvermişoğulları: Efes Ve Çevresinde Kurulmuşlardır.

Tanzimat Dönemi: Tanzimat Fermanının İlanından(1839) I. Meşrutiyetin İlanına (1876) Kadar Geçen Dönem.

Tarhuncu Ahmet Paşa(1652-1653): Iv. Mehmet (Avcı Mehmet) Döneminde Sadrazamlığa Getirilmiş Mali Alanda Islahatlar Yapmış, Mali Yılın Bütçesini Önceden Hazırlamıştır.

Tarihi Hukuk: Su An Yürürlükte Bulunmayan Hukuka Denir.

Tarsus Çayı Üzerindeki Barajlar: Berdan, Kadıncık 1 Ve 2

Taşnak Ve Hınçak Cemiyetleri: Mavri Mira İle İşbirliği Yapan Bu Ermeni Cemiyetlerinin Amacı Doğu Anadoluda Bir Ermeni Devlet Kurmaktı. Fransızlar Tarafından Desteklenmişlerdir.

Taşra Teşkilatı

I.Murat Döneminde Rumeli Beylerbeyliği (Merkezi Manastır)

Yıldırım Bayezıd Döneminde Anadolu Beylerbeyliği (Merkezi Kütahya) Kuruldu.

Eyalet--- Sancak(Sancak Beyi)---Kaza(Kadılar)---Köy.

1833-1836 Yılları Arasında Mahalle Ve Köy Muhtarlıkları Kurulmuştur. Bu Uygulamayla Ayanların Görevini Muhtarlar Almış Ve Ayanların Gücü Büyük Ölçüde Azalmıştır.

Eyaletlerde Ortaya Çıkan Asker Boşluğunu Doldurmak İçin 1834’te Redif Birlikleri, 1836’da Anadolu Ve Rumeli’de Müşirlikler(Valilikler) Kurulmuştur.

Tanzimat Döneminde  Hazine Gelirlerinin Toplanması İçin Muhassıllıklar Kurulmuştur.

1864 Te Vilayet Nizamnamesi Çıkarılarak Taşra Teşkilatındaki Yönetim Birimleri Vilayet, Liva(Sancak), Kaza Ve Köy Şeklinde Ayrılmıştır. 1871 Te Köy İle Kaza Rasında Nahiye Denilen Yönetim Birimi Kurulmuştur.

Tayfur Sökmen: Hatay Cumhuriyetinin İlk Cumhurbaşkanı.

Teali – İslam Cemiyeti: İstanbul’da Kurulan Bu Cemiyetin Temel Dayanağı Hilafettir. Kurtulu­şun İslamda Olduğu Savunmuştur.

Teceddüd Fırkası: 27 Ekim 1918’de Tâlât Paşa’nın İstifâsıyla Terakki Ve İttihat Cemiyetinin Faaliyetleri Resmî Olarak Sona Erdikten Sonra Bâzı İttihatçıların Kurduğu Yeni Fırka.

Tek Taraflı Bağımsızlık: 18 Yasından Küçük Bir Kişiyle, Reşit Olan Kişilerin Aralarında Yaptıkları Sözleşmelerin Hükümleri, 18 Yasından Küçük Kişiyi Bağlamaz. Ama Karsı Tarafı Bağlar. Ancak Sözleşmeye Veli Onay Verirse Her İki Tarafı Da Bağlar. Velisi Onay Vermezse Her İki Tarafı Da Bağlamaz.

Tektonik Göller: Yer Hareketleri Sonucu Oluşan Göllerdir. Marmara Bölgesinde Sapanca, İznik, Ulubat Ve Manyas, Egede Simav, Göller Yöresinde Beyşehir, Eğirdir, Acıgöl, Burdur, Ilgın (Çavuşçu), Akşehir, Eber, Suğla Ve Kovada, İç Anadolu Bölgesinde Tuz, Seyfe Ve Tuzla, Doğu Anadolu Bölgesinde Hazar, Hozapin Gölleri Tektonik Göllerdir.

Teoman Yabgu: İlk Büyük Hun Hükümdarı. Türk Boylarını Birleştirerek İlk Türk Birliğini Kurmuştur.

Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası(17 Kasım 1924- 3 Haziran 1925): Türkiye Cumhuriyetinin İkinci Siyasi, İlk Muhalefet Partisi.

Tımar: Yıllık Geliri 3000 İle 20.000 Akçe Arasında Gelire Sahip Olan Topraklara Denirdi. Savaşlarda Yararlılık Gösteren Kişilere Verilirdi.

Tıphane-İ Amire Ve Cerrahhane-İ Mamure(1826): Ordunun Doktor İhtiyacını Karşılamak İçin Iı. Mahmut Döneminde Açılmıştır.

Tilsit Antlaşması(1807): Rusya İle Fransa’nın Aralarında Osmanlıyı Paylaştığı Antlaşma.

Tmsf Başkanı: Şakir Ercan Gül

Tomris: İskitler Döneminde Yaşayan Türk Tarihinin İlk Kadın Hükümdarı.

Trabzon Müdafaa-İ Hukuk Cemiyeti: Bu Cemiyet, Trabzon Ve Çevresine Yönelik Rum Ve Ermeni İd­dialarına Karşı, Türk Ve Müslüman Halkın Haklarını Korumak Amacıyla Faaliyet Göstermiştir.

Trakya-Paşaeli Cemiyeti: Trakya’nın Yunanlılar Tarafından İşgalini Önlemek Amacıyla Kurulmuştur. Osmanlı Devleti’nin Dağılması Durumunda Bağımsız Bir Dev­let Kurma Kararı Da Alan Cemiyet Kurulan İlk Yararlı Cemiyettir.

Transmisyon: Geçişi İfade Eder. Bir Işının Pencere Camı Veya Ortamı Geçerek Başka Bir Ortama Nüfuz Etmesidir.

Tropikal Çöl Ve Step İklimi: Yerleşik Olarak Yengeç Ve Oğlak Dönencelerinin Bulunduğu Enlemlere Karşılık Gelen Yüksek Basınç Alanları Çöllerin Uzandığı Kuşak İçerisine Alır. Tropikal Hava Kütlelerinin Kökeni Olan Çöller 15-35 Derce Kuzey-Güney Enlemler Arasında Yer Almaktadır. Kuzey Afrika, Arabistan, İran, Batı Pakistan Çölleriyle Abd’nin Güneybatısındaki Sonoran Çöl Sahası, Kuzey Meksika, Güney Afrikadaki Kalahari Çölü Ve Avustralya Çöllerini Kapsar. Dünyanın En Kurak Çöllerinde Yıllık Ortalama Yağış Miktarı 40 Mm Civarındadır. En Fazla 120 Mm Kadardır.Episodik Yağışlar Görülür.

Tropikal Kuşak : 10⁰ -25⁰ Kuzey Güney Enlemleri Arasındaki Kuşaktır.

Tuğrul Bey: Abbasi Halifesi Tarafından “Doğunun Ve Batının Sultanı” Unvanı Verilmiştir.

Tundra (Soğuk Step) İklim : 75 Derece Enlemin Kuzeyindeki Kuzey Amerika Ve Asyada Görülen Bu İklim Arktik Hava Kütlesinin Oluşum Sahasıdır.

Turnadağ Savaşı(1515): Yavuz Sultan Selim Dulkadir Beyi Alaüddevle Bozkurt Beyi Yenmiş Ve Böylece Anadoluda Türk Siyasal Birliği Tam Olarak Sağlanmıştır.

Tüik: Makro Ekonomik Verileri Hesaplayan Kurumdur. 2011 De Kurulan Kalkınma Bakanlığı’na Bağlıdır.

Türk İslam Devletlerinde Kullanılan Hakimiyet Sembolleri: Hutbe Okutmak, Sikke(Para), Tuğra, Nevbet (Resmi Yerlerde Belli Zamanlarda Çalınan Davul), Sancak, Taç, Taht Ve Saltanat Çadırı.

Türkiyenin Sınır Kapıları:

Bulgaristan: Dereköy (Kırklareli), Hamzabeyli (Edirne), Kapıkule (Edirne)

Yunanistan: Uzunköprü (Edirne),  İpsala (Edirne), Pazarkule (Edirne)

Suriye: Yayladağı (Hatay), Cilvegözü (Hatay), İslahiye (Gaziantep), Çobanbey (Gaziantep), Karkamış (Gaziantep), Öncüpınar (Kilis), Akçakale (Şanlıurfa), Ceylanpınar (Şanlıurfa), Mürşitpınar (Şanlıurfa), Şenyurt (Mardin), Girmeli (Mardin), Cizre (Şırnak)

Irak: Habur (Şırnak)

İran: Esendere (Hakkâri), Kapıköy (Van), Gürbulak (Ağrı),  Borualan (Iğdır) (Kapalı)

Nahçıvan(Azerbaycan): Dilucu (Iğdır)

Ermenistan: Akyaka (Kars) (Kapalı), Alican (Iğdır) (Kapalı)

Gürcistan: Türkgözü (Ardahan), Sarp (Artvin)

Ufu: Birleşmiş Milletler Dünya Posta Birliği

Ulufe: Osmanlı Devletinde Kapıkulu Askerlerine Üç Ayda Bir Verilen Maaş.

Unesco Dünya Miras Listesi: Göreme Milli Parkı Ve Kapadokya Peri Bacaları (1985'ten Beri), Divriği Ulu Camii Ve Darüşşifası (1985), Hattuşaş( Hitit Başkenti) (1986), Nemrut Dağı (1987), Hierapolis Antik Kenti Ve Pamukkale (1988), Fethiye Yakınlarındaki Ksantos Ve Letoon Antik Kentleri (1988), Safranbolu İlçesi (1994), Troya Arkeolojik Sitesi (1998), İstanbulda Hipodrom, Ayasofya, Aya İrini Ve Küçük Ayasofya Camii'ni De İçine Alan Arkeolojik Park, Süleymaniye Koruma Alanı, Zeyrek Camii Ve Çevresini İçine Alan Zeyrek Koruma Alanı, Tarihi Surlar. Selimiye Camii(Edirne).

Unesco: Birleşmiş Milletler Birleşmiş Milletler Eğitim Bilim Kültür Örgütü

Unıcef: Birleşmiş Milletler Birleşmiş Milletler Çocuk Yardım Fonu

Unıdo: Birleşmiş Milletler Birleşmiş Milletler Endüstriyel Çalışma Örgütü

Unwto: Birleşmiş Milletler Dünya Turizm Örgütü

Üst Kabuk(Sial) :  10-30 Km Kalınlığında Bir Katmandır. Kıvrım Dağlarının Altında Üst Kabuğun Kalınlığı 60 Km’yi Bulabilir. Homojen Olmayan Bir Özelliktedir. %95 Granitik Karakterde Ve Katıdır. Yerel Olarak Yoğunluk Değeri 2,7 Gr/Cm3’tür.Silisyum Ve Aliminyum Bakımından Zengin Kayaçlardan Oluşur.

Vadi’üs Seyl Savaşı(1578): Cezayir Beylerbeyi Ramazan Paşa Komutasındaki Ordu Fas A Gönderilmiş Ve Portekiz Kralı Ordusuyla Birlikte İmha Edilmiştir. Fasın Himaye Altına Alınmasıyla Osmanlı Sınırları Atlas Okyanusuna Uzanmıştır.

Vakıf Arazi: Geliri Cami, Medrese, Han, Kervansaray, Aşevi Gibi Sosyal Kurumlar İçin Ayrılan Topraklardı.

Vakıf Şehirler: Nevşehir Ve Uzunköprü.

Varna Savaşı(1444): Iı. Mehmet’in Başa Geçmesiyle Haçlılar Saldırıya Geçmiş, Iı. Murat Ordunun Başına Geçerek Haçlıları Yenilgiye Uğratmıştır.

Vasca Dö Gama(1497): Ümit Burnunu Takip Ederek Hint Okyanusunu Geçerek Hindistanın Batı Kıyılarına Ulaşmıştır.

Vasvar Antlaşması(1664): Iv. Mehmet Döneminde Köprülü Fazıl Ahmet Paşanın Avrupalıların Alınamaz Dedikleri Uyvar Kalesini Ele Geçirmesi Üzerine Avusturya Barış İstemiştir. Bu Antlaşmayla Osmanlı Devleti Avusturyadan Son Kez Toprak Almıştır.

Versay Antlaşması(1783): Amerikanın Bağımsızlığı İlk Defa Bu Antlaşmayla Kabul Edildi.

Versay Antlaşması(1783): İngilterenin Amerikadaki Kolonilerin Bağımsızlığını Tanıdığı Antlaşma.

Volkanik Set Gölleri: Volkanik Faaliyetler Sonucu Vadi Önlerinin Tüf Ve Lavlarla Kapanması Sonucu Oluşur. Van, Erçek, Nazik Çıldır, Haçlı Ve Balık Gölleri Volkanik Set Göllerine Örnektir.

Wb: Birleşmiş Milletler Dünya Bankası

Westfalya Antlaşması(1648): Almanya İle Protestan İsveç Ve Danimarkanın Yanında Yer Alan Fransa Arasında Yapılan Otuzyıl Savaşları Sonunda İmzalanmıştır. Almanlar Yenilmiştir.

Wff: Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı

Who: Birleşmiş Milletler Dünya Sağlık Örgütü

Wıfo: Birleşmiş Milletler Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü

Wilson Prensipleri Cemiyeti: Bazı Aydınlar Tarafından Desteklenen Cemiyet, Osmanlı Devleti’nin Varlığını Koruyabilmesi İçin Abd’nin Manda Ve Hima­yesine Girmesi Gerektiğini Savunmuştur.

Wto: Birleşmiş Milletler Dünya Ticaret Örgütü

Xıx Yy. Düşünce Hayatı Ve Bilim: Mustafa Behçet Efendi 1827’de İlk Tıp Okulunun Açılmasını Sağladı.

Xıx. Yy Güzel Sanatları: Osman Hamdi Bey Tarafından Sanayi Nefise Mektebi Açılmıştır. Bu Dönemde Şeker Ahmet Paşa Ve Osman Hamdi Bey Önemli Ressamlardır.

Xvı Yy. Düşünce Hayatı Ve Bilim: Piri Resi, Seydi Ali Reis, Matrakçı Nasuh Önemli Coğrafyacılardır. Iıı. Murat Döneminde Takıyyüddin İle Astronomide Zirveye Çıkılmıştır.

Xvıı Yy. Düşünce Hayatı Ve Bilim: Katip Çelebi, Evliya Çelebi, Koçi Bey, Hazerfan Ahmet Çelebi, Lagari Hasan Çelebi.

Xvııı Yy. Düşünce Hayatı Ve Bilim: Erzurumlu İbrahim Hakkı Marifetname Adlı Eseri Kaleme Almıştır.

Yassı Çimen Savaşı(1230): I. Alaeddin Keykubat İle Celaleddin Harzemşah Arasında Yapılan Savaşı Anadolu Selçukluları Kazanmış Ve Harzemşahlar Yıkılmıştır. Anadolu Selçuklularıyla Moğollar Arasındaki Tampon Bölge Ortadan Kalkmıştır.

Yaş Antlaşması(1792): Osmanlı İle Rusya Arasında İmzalanmış, Osmanlı Kırım’ın Rusya’ya Ait Olduğunu Kabul Etmiştir.

Yedekçilik: Savaşlarda Padişahın Yedek Atlarının Götürülmesi.

Yedi Yıl Savaşları(1756-1763): İngiltere İle Amerikadaki Kolonileri Arasında Yapılmıştır. Fransa, Hollanda Ve İspanya Kolonilerin Yanında Yer Almıştır.

Yeşilırmak Nehri Üzerindeki Barajlar: Almus, Hasan Uğurlu, Suat Uğurlu Ve Kılıçkaya

Yıldırım Beyazıd(1389-1402): İstanbulu Kuşatan İlk Padişahtır. Niğbolu Savaşıyla Bulgaristanı Feth Etmiş, Anadolu Türk Birliğini İlk Kez Sağlamış, Kütahya Merkezli Anadolu Beylerbeyliğini Kurmuş, Gelibolu Da Tersane Kurarak Donanma Oluşturmuş Bir Padişahtır. Anadolu Hisarını(Güzelcehisar) Yaptırmıştır.

Yokluk: Yapılan Bir Hukuksal İşlemin Kurucu (Sekil) Unsurlarında Eksiklik Olması Durumunda Yapılan İşlem Yok Hükmündedir.  İmzasız Senet İmam Nikahı

Yontma Taş Devri: Bu Dönemde İnsanlar Mağaralarda Ve Ağaç Kovuklarında Barınıyorladı. Yiyeceklerini Avcılık Ve Toplayıcılıkla Elde Ediyorlardı; Çünkü Henüz Hiçbirşey Üretmeyi Bilmiyorlardı. Bu Dönemdee Yurdumuz Türkiye ‘De De İnsanların Yaşadığını Buluntulardan Anlıyoruz. Buna En Belirgin Örnek; Antalya Yakınlarındaki Karain Mağarası‘Dır. 

Yurtluk: Sınır Boylarında Görev Yapan Akıncılara Verilen Topraklardı.

Yurtluk: Xvıı. Yy. Kadar Devlete Çok Önemli Hizmetler Yapan Akıncılara Verilen Toprak.

Yüzyıl Savaşları(1337-1453): Fransa İle İngiltere Arasında Yapılan Bu Savaşın Galibi Fransa Olmuştur. Jan Dark Savaşın Kahramanıdır.

Zaman Faydası : Malların Sonraki Dönemlerde De Kullanım Amacıyla Elde Bulunabilmeleri Amacıyla, Korunarak Saklanmaları Sonucu Sağlanan Faydadır.

Zeamet Topraklar: Yıllık Geliri 20.000 İle 100.000 Akçe Arasında Olan Dirliklerdir. Kadılar, Hazine Ve Tımar Defterdarları, Alaybeyleri Ve Divan Katipleri Gibi Orta Dereceli Memurlara Verilirdi.

Zengiler: Büyük Selçuklu Topraklarından Musul Da Kurulan Atabeylik.

Zigana Ve Kop Geçitleri: Doğu Karadeniz’i Doğu Anadolu’ya Bağlayan Geçitler. Kop Geçidi Bayburt-Erzurum’u Birbirine Bağlar.

Zitvatoruk Antlaşması(1606): Osmanlı Devleti Bu Antlaşmayla Avusturya  Üzerindeki Yaptırım Gücünü Kaybetmiştir.

KAYNAK: FEM YAYINLARI LYS TARİH KİTABI
                    ERGUN DAYAN HOCANIN DERSLERİNDE ANLATTIĞI KONULARDAN  
                    TUTULAN NOTLAR
                    PEGEM AKADEMİ VATANDAŞLIK